Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti “Umumiy xirurgiya va travmatologiya” kafedrasi

Ushbu maktub bildirar Rohu iloj, 
Tushmagay johil tabibga ehtiyoj. 
Keyinchalik Chor hukumati ag'darilib, bolsheviklar tomonidan davlat qo'lga 
olingach, 1921 yilda Sog'liqni saqlash xalq komissarligiga qarashli kurort 
klinikasida prof. М.И.Певзнер rahbarligida hazm qilish a’zolari kasalliklarini 
davolash va parhez usulda davolashga mo'ljallangan 75 o’rinli maxsus bo’lim 
tashkil qilingan. Ushbu muassasada kasallik xiliga ko’ra bemorlarni davolash 
maqsadida 8-ta parheznoma ishlab chiqiladi. 
1924 yili Yessentuki, keyinchalik esa boshqa kurort shaharlarida dastlabki 
parhez ovqatlanish oshxonalari ochildi. 
1929 yili Moskvada Markaziy ilmiy ovqatlanish instituti tashkil etilib, uning 
tarkibida ikki qismdan iborat bo'lgan parhez ovqatlanishni tashkil qilish va 
parhez ovqatlanish klinikasi maxsus bo'limi ochiladi. Hajmi 120 o'ringa 
mo'ljallangan. Mazkur bo'limning asosiy maqsadi parhez davolash masalalarini 
ilmiy asosda ishlab chiqish bo'lgan.
Мануил Исакович Певзнер 
Prof М.И.Певзнер boshchiligida olib borilgan 
ilmiy tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, ma’lum 
parheznomalar yordarnida va mahsulotlarning 
kundalik majmuasi orqali u yoki bu a’zolarning 
faoliyatini me’yoriy holatga keltirish, be’mor 
tanasining qarshilik ko'rsatish qobiliyatiga ta’sir 
etish mumkin. Olingan ilmiy natijalar amaliy 
tibbiyotga keng ko'lamda qo'llanila boshlandi. 
Undan tashqari ko'pchilik mahsulotlarning va
tayyor taomlarning shifobaxsh xususiyatlari o'rganildi. Yuqorida keltirilgan 
ma’lumotlar O’rta Osiyo, jumladan O’zbekistonda parhez ovqatlanish haqidagi 
ilmni rivojlanishga asos boidi. Olimlardan A.N.Kryukov A.Kassirskiy, A.A. 
Asqarov va boshqalar ayrim parheznomalarning poydevorlarini ishlab chiqishdi. 
1935 yili prof. А.Н.
Крюков 
spru-chillashir kasalligi bilan og’rigan 
bemorlarni davolash niyatida oqlik-yog’li parheznomani yaratdi. 

---

11 
Ushbu parheznoma tarkibida karbonsuvlar 
deyarli yo’q miqdorda bo’lganligi munosabati 
bilan uni tanovul qilgan bemorlar ichagida 
bijg'ish jarayoni kuzatilmaydi va ahvollari 
og’irlashmaydi. Spru kasalligi bilan og'rigan 
bemor- larning parheznomasiga quyidagi mah- 
sulotlar kiradi: tuxum 4-6 dona, sarig’ yog* — 
50 gr gacha, go'sht qiymasi 400 gr gacha, bulon 
frikadelkalar bilan 1 kosa, yangi chuchuk 
tvorog — 200 gr, shakarsiz choy — 400 ml.