Abiotik omillar

Bioritm. Fotoperiodizm asosida o‘simlik va hayvonlarda evolutsiya davomida maxsus davriy takrorlanib turuvchi biologik ritmlar paydo bo‘lgan. Biologik ritmlar — biologik jarayonlar jadalligining davriy takrorlanuvchi o‘zgarishidir. Biologik ritmlar kecha-kunduz, mavsumiy va yillik bo‘lishi mumkin. Masalan, kecha-kunduz bioritmlariga o‘simliklarda fotosintez- ning o‘zga rishini, hayvonlarda harakatning, gormonlar sekre- tsiyasining, hujayra bo‘linishi tezligining o‘zgarishlarini misol qilib keltirish mumkin. Odamda ham nafas olish tezligi, arterial bosim va shunga o‘xshash jarayonlar kecha-kunduz davomida ritmik o‘zgarib turadi. Bioritmlar irsiyatga bog‘liq reaksiyalar bo‘lganligi sababli insonning mehnati va dam olish rejimini to‘g‘ri uyushtirish uchun uning mexanizmlarini yaxshi bilish kerak.

Shunday qilib, organizmlarning kecha-kunduz va mavsumiy o‘zgarishlarga javob reaksiyalari ularning vaqtni o‘lchay olishini, ya’ni «biologik soat»ning mavjudligini ko‘rsatadi.

Adabiyotlar
1. G’afurov A. T. Darvinizm Toshkent, o’qituvchi1992 yil.

2. Воронцов Н. П.,Сухорукова Л.Н. Эволюционная органического мира. М. Просвешение 1991

3. To’raqulov Yo. X. malekulyar biologiya. Toshkent, o’qituvchi1993 yil

4. Иорданскис Н. Н. Эволюция жизни. М.Издательский центр “Академия” 2001

5. Inge-Vechtomov S.G. Genetika s osnovami selektsii. Moskva., «Vsshaya shkola», 1989 g.

6. Lobashev M.Ye., Vatti K.V., Tixamirova M.M. Genetika s osnovami selektsii. Moskva, «Prosveshenie», 1979 god.