Abdurashid Saliеvich Xasanov


ДАРМШТАДТИЙ – Дармштадтий



Download 9,51 Mb.
bet109/118
Sana01.07.2022
Hajmi9,51 Mb.
#727510
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   118
Bog'liq
101 element

110. ДАРМШТАДТИЙ – Дармштадтий, Darmshtadtiy, белгиси – Ds. Аввалига бу элемент унуннилий (ununnilium) аталган эди. Дармштадтий даврий сисметанинг VIII гуруҳ элемент, тартиб рақами 110, атом массаси [271], унинг мураккаб муқаррар изопи 271Ds.
Радиофаол, 298 К (25 0С) да у қаттиқ ҳолда, ранги ҳойнаҳой кумушсимон оқ ёки кулранг ва металлга ҳос ялтироқ (ҳали тўлиқ ўрганилмаган ва аниқланмаган).
1994 йил 9 ноябр соат 16:39 да Германиянинг Дармштадт шаҳридаги жойлашган Оғир ионлар илмий текшириш Марказининг тажриба хонасида 110 кимёвий элемент Дармштадтий илк бора аниқланди. Атом сони 269 бўлган изотоп ўзининг водород элементига қараганда худди шунча, яъни 269 маротаба оғирлигини кўрсатди. Бу кимёвий элементнинг очилишида немис олимларидан Дармштадт (Германия) (нем. Gesselshaft fur Schweriontnforshung, GSI) С.Хоффман, В.Нинов, Ф.П. Хессберг, П.Армбрустер, Х.Фолгер, Г.Мюнценберг, Х.Дж.Шотт ва бошқалар муаллиф сифатида кимё соҳасида оламшумул янгиликни яратишди.
Минеpaллapи. Ушбу кимёвий элемент сунъий синтез йўли билан олинганлиги учун ҳам унинг минераллари мавжуд эмас.
Ишлатилиши. Ҳозирги кунда ҳеч жойда ишлатилмайди, келажакда бу кимёвий элемент ўзининг фанга қанчалик муҳимлигини номаён этади деб ўйлаймиз.
Теxнoлoгияси. Дармштадтий кимёвий элементи Оғир ионлар илмий текшириш Маркази томонидан очилган 107 элемент Борий, 108 элемент Хассий, 109 элемент Мейтнерийдан кейинги 4-кимёвий элементдир. Ушбу марказ кимёвий синтез йўли билан 111 (Rg) ва 112 элемент (Uub) кашф этилганлигини ҳам айрим манбааларда эълон қилмоқда. Дармштадтий кимёвий элементини олиш мобайнида қўрғошин ядроси билан никель ядросининг реакция орқали бир-бири билан бирикиб, сингиши натижасида қўйидаги кимёвий реакция орқали ҳосил бўлган:
208Pb + 62Ni = 269Ds+1n/
Шунингдек, қўрғошин атомининг никельнинг анча оғирроқ бўлган изотопи билан бир-бирига бирикиш ва сингиш реакцияси натижасида Дармштадтийнинг бошқа изотопи ҳам олинган. Ушбу кимёвий реакциялар никель атомининг ниҳоятда юқори энергия туфайли майда микрочастицаларнинг (ионларнинг) фаоллашуви ва тезлашуви натижасида рўёбга чиққан. Бу эса бир неча кун мобайнида қўрғошиндан никель атомларининг миллиардлаб отилиши эвазига бир дона Дармштадтий атомининг ҳосил бўлишига олиб келади.



Download 9,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   118




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish