MIKROBIOLOGIYA
MIKROBIOLOGIYA
Patogenezi. Аsosan streptokokklar yiringli va yiringsiz kasalliklarini keltirib chikaradi :
Yiringli: -angina
- surunkali tonzillit
- flegmona
- saramas
- siydik yullarida va buyrakda yalliglanish
- terida yiringli yaralar
- yiringli otit
- stomatit
- sepsis
Yiringsiz: skarlatina, revmatizm
Revmatizmda:
• Poliartrit
• Suyakning turtib chiqqan joyining teri ostida tugunlar xosil boʼladi
• Boʼgʼinlar shishgan, qizargan va ogʼriq beradi
• Endokarditga oʼtadi
• Baʼzida glomerulonefrit kuzatiladi
MIKROBIOLOGIYA
Koʼk yiring hosil qiluvchi tayoqcha.
Potentsial-patogen mikroorganizmlar guruhiga faqat mineral ichimlik suvida uchrovchi P.aeruginosa ni kiritish kerak. Maʼlumki, koʼk yiring hosil qiluvchi tayoqcha tabiatda keng tarqalgan mikroorganizmlar hisoblanada va turli yiringli-septik jarayonlarni keltirib chiqaradi. Ular tabiiy suv manbalarida, tuproqda, oʼsimliklarda koʼp uchraydi, shuningdek makroorganizmning halqum va ichagida kommensal sifatida uchrashi mumkin. Koʼk yiring tayoqchasi- Pseudomonos aeruginosa (yunoncha pseudo-soxta, monos boʼlinuvchi birlamchi, element; aeruginosa- zanglagan degan maʼnoni anglatadi) А. Lyuk tomonidan 1862- yilda topilgan. Ular Pseudomonadaceae oilasiga, Pseudomonos urugʼiga kiradi. Keyingi yillarda koʼk yiring tayoqchasi qoʼzgʼatadigan yiringli- yalligʼlanish kasalliklari tez-tez uchrab turibdi. Kasallikning asosiy manbai odam hisoblanib, sogʼlom odamlarning 5% kasalhonaga yotqizilganlarning 30% ini ichaklaridan topiladi.
MIKROBIOLOGIYA
А. Lyuk oʼz davrida bemorlarga ishlatilgan bogʼlov materiallari-ning koʼk rangga boʼyalib qolganligiga etibor bergan. Oradan 20 yil oʼtgach (1882 y) Jesser koʼk yiring tayoqchasining sof kulturasini ajratib olishga muvaffiq boʼlgan. P. aeruginosa qoʼzgʼatgan bironchi gospital infeksiya 1897- yilda Baginskiy tomonidan qayd qilingan, 1899- yilda S.H. Serkovskiy immune zaif odamlar organizmida bunday infektsiyalarni tez rivojlanishini koʼrsatib berdi. XX- asrning 70- yillarida koʼk yiring tayoqchasi ayniqsa kasalhona ichida tez tarqaladigan gospital infeksiyalardan ekanligini isbotladi. P. aeruginosa kuyib qolgan bemorlar uchun oʼta xaflidir. Bundan tashqari, P. aeruginosa ayrim sut emuzuvchi hayvonlar, baliqlar, hatto oʼsimliklar olamida ham kasallik keltirib chiqaradi. Morfologiyasi- koʼk yiring tayoqchasi polimorf grammanfiy tayoqcha boʼlib, uzunligi 1- 4 mkm, eni 0.5-1 mkm, harakatchan, ikki chetida 1 yoki 2 ta xivchini (amfitrik) bor, ayrim kulturalarda xivchinlar koʼproq boʼlishi mumkin. Koʼk yiring tayoqchada 2 hil fimbriyalar (tuklar) boʼlib, ular adgeziya va konyugatsiya qila olish hususiyatiga ega. Spora hosil qilmaydi, kapsulasimon shilliq qavati bor.
Do'stlaringiz bilan baham: |