Aбдуллaeвa ш. A., РЎзиeвa д. И. Пeдaгoгик диaгнoстикa вa кoррeкция

Девиант хатти-ҳаракат-бу руҳий соғлом шахслар томонидан жамият томонидан 
белгиланган меъёрий, ахлоқий қоидаларни бузиш ҳолатлари. 

---

357 
 
Диагностика (юнон тилида: «диа»- шаффоф, «гнозис»-билим деган маънони билдиради)- 
ўрганилаётган объект ёки жараён тўғрисида аниқ маълумот олишнинг умумий воситаси 
бўлиб хизмат қилади.
 
Идрок- нарсалар ёки ҳодисаларнинг сезги аъзоларига бевосита таъсир қилиш жараёнида 
ўқувчилар онгида билимларнинг акс этиши.  
 
Муайян 
муддатда 
сезги 
органларига уларнинг бевосита таъсир этиши давомидаги бир бутун ҳодисалар( ўзига 
хосликларнинг мажмуавий мувофиқ келишлиги) ёки нарсаларнинг инсон онгида акс 
этиши. 
 
Идентификациялаш- бир кишининг иккинчи кишини унинг таърифини 
субъектнинг ўз таърифига англанилган ёки англанилмаган тарзда ўхшатилиши орқали 
тушуниш усулидир. Одамлар ўзаро биргаликда ҳаракат қилиш вазиятларида бошқа 
кишини ўзининг ўрнига қўйиб кўришга уринган ҳолда унинг ички ҳолати, ниятлари, ўй-
фикрлари, майллари ва ҳис-туйғулари ҳақида тахмин қиладилар. 
 
 
ИРОДА- Ирода ҳамиша мақсадли ва онгли регуляция қила оладиган фаолиятда 
намоён бўлади. Иродасиз, кучсиз характерга эга бўлган ёшлар кўп ҳолларда ўзгалар 
хоҳиш-истагини бажарувчиларига айланиб қолишади. Шу сабабли улар турли ножўя 
қилиқлар қилишга мойил бўладилар. Ўспиринларда иродалилик, сабр, матонат каби 
хислатларни такомиллаштириш келажакда жамиятнинг маънавий-маърифий қиёфали 
шахсларини кўпайтиришга замин яратади.
Девиант хулқли ёшларда ирода заифлиги, асоциал хатти-ҳаракат қилишларига сабаб 
бўлади. Бундай салбий хусусиятлар келгусида уларнинг ахлоқи ва хулқида ўз аксини 
топади. 
Истеъдод-Қобилиятлар тараққиётининг юксак босқичи. Истеъдод муайян мураккаб ўқув 
ёки меҳнат фаолиятини муваффақиятли, мустақил ва оригинал тарзда бажариш имконини 
берадиган қобилиятлар мажмуасидир. Мустақиллик 
шарофати 
билан 
Республикамиздаги қобилиятли ва истеъдодли ёшларга алоҳида эътибор қаратилмоқда. 
Президентимиз ташаббуси билан иқтидорли ёшларимиз хорижий давлатларга бориб, илм 
ўрганишга, ўз маҳоратларини ва истеъдодини юксалтиришга кенг имкониятлар 
яратилмоқда. 
 Ишончлилик деганда ўрганилган у ёки бу аниқ белгининг ишончлилик ва 
аниқлик даражаси тушунилади.

---

358 
Агар бирор белги юқори даражадаги аниқлик билан ўлчанса, унинг акс этиш даражаси 
шкалада битта ягона нуқтага тушади. Аниқ ва унча аниқ бўлмаган ўлчов ҳақида 
гапирилганда қуйидагича мисолни келтириш мумкин: масофа 4188 ммни ташкил қилади, 
ёки масофа 4 метрга яқинни ташкил қилади.
Ўлчовнинг ишончлилик даражаси ишончлилик коэффиценти билан аниқланади.