Abdulla sher axloqshunoslik


Axloqshunoslik va milliy g ‘oyalar falsafasi



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/209
Sana07.07.2022
Hajmi10,65 Mb.
#753233
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher) (1)

Axloqshunoslik va milliy g ‘oyalar falsafasi. 
G arch an d o ‘quv fani 
sifatida m illiy g'oya oliy va o 'r ta maxsus ta’lim tizim ida yaqinda joriy 
etilgan b o ‘lsa-da, uning ildizlari qadim iy m a’naviyat tarixim izga borib 
taqaladi. Z ero , h ar bir milliy m afkura tizim ida axloqiy g ‘oyalar albatta 
o ‘z o ‘rniga ega bo‘ladi, k o 'p g in a axloqiy g‘oyalar zam irida esa milliy 
m afkura unsurlari yotadi. Shu sababli, axloqshunoslik tarixini milliy 
g ‘oya, m afkura tushunchalarisiz va tarixiy davrlarning axloqiy-falsafiy 
tad q iq ini ularning tahliliy in ’ikosisiz tasaw u r qilish m um kin emas.
Axloqshunoslik fani jam iyat a ’zolari va har b ir fuqaroga milliy g ‘oyani 
singdirish vositasi sifatida ham diqqatga sazovor. C hunki milliy g‘oya 
ezgulikka m uhabbat, milliy qadriyatlarga h u rm at-e’tibor, vatanparvarlik, 
m illatparvarlik, fidoyilik, ziyolilik tamoyillarini siyosiy anglash ishtirokida 
talq in etilgan tush u nch alar tizim i tarzida taqdim qilsa, axloqshunoslik 
ularni axloqiy anglash vositasida ro ‘yobga chiqadigan tam oyillar sifatida 
olib qaraydi. Xullas, axloqshunoslik bilan milliy g‘oya o ‘rtasida, xalqona 
til bilan aytadigan b o ‘lsak, et bilan tirnoq darajasidagi yaqinlik mavjud.
3. Axloqshunoslik fanining ahamiyati va vazifalari
Jam iyatim izdagi hozirgi yangilanish jarayonida axloqshunoslikning 
o ‘z o ‘rni bor. U ning oldida yangi dem okratik va huquqiy davlat barpo 
etishga kirishgan m am lakatim iz fuqarolarining, ayniqsa, yoshlarning 
axloqiy darajasiga m as’ullik va h ar tom onlam a kamol topgan zam on 
kishisi tarbiyasini nazariy asoslashdek ulkan vazifalar turibdi. Ularni 
faqat qadim iy va h ar doim zam onaviy bo‘lib kelgan axloqqa yangicha 
yondash uv lar asosidagina am alga oshirsa b o ‘ladi.
Y angicha yondashuvlardan biri — axloqshunoslikda milliy g ‘oya va 
m ustaqillik mafkurasiga e ’tib orn i kuchaytirish bilan bog‘liq. C hunki 
zam o nav iy komil inson a n ’anaviy axloqiy qadriyatlar bilan yo‘g ‘rilgan
www.ziyouz.com kutubxonasi


yangicha m afkuram izni o ‘zida m ujassam etgan, milliy g ‘oyani o ‘z ruhiy 
olam iga singdirgan yetuk shaxs b o ‘lm og‘i lozim. U ning qalbida axloq 
mafkuraviylikni va mafkura axloqiylikni o ‘zida uyg‘unlashtirgan m a’naviy 
hodisalarga aylanm og‘i kerak. C hunki m afkura bir yoqlam a, m ah d u d , 
o ‘ta siyosiylashtirilgan g'oyalar tizim i em as, u ham xuddi axloq kabi, 
axloq bilan yonm a-yon turib, insonni yuksak m a’naviy parvozlarga 
d a ’vat etuvchi botiniy kuchdir. P rezident Islom Karim ov b u n i tera n
m antiqiylik bilan shunday ifodalaydi: «U (milliy m afkura — A .S h.) 
insonga faqat m oddiy boyliklar va m oddiy n e ’m atlar uchun em as, aw alo , 
A llo h tao lo a to etg an a q l-z a k o v a t, iy m o n - e ’tiq o d tu fay li yuksak 
m a ’naviyatga erishish uchun intilib yashash lozimligini anglatadigan, 
bu m urakkab va tahlikali dunyoda uning taraqqiyot yo ‘lini yoritadigan 
m ayoqdir»1.
Z ero, milliy g ‘oya bilan um um bashariy qadriyatlar m uvozanatini 
barqaror saqlashni yashash sharti deb bilgan mustaqillik mafkurasi axloqni 
to'ldiruvchi va boyituvchi hodisa sifatida o ‘zining bosh m aqsadini axloqiy 
vazifalarga ham ohang tarzda am alga oshiradi. Shu bois Prezident Islom 
Karimov: «Xalqni buyuk kelajak va ulug'vor m aqsadlar sari birlashtirish, 
m am lakatim izda yashaydigan, m illati, tili va dinidan q at’i nazar, h a r bir 
fuqaroning yagona Vatan baxt-saodati uchun doim o m as’uliyat sezib 
yashashiga chorlash, ajdodlarim izning bebaho merosi, milliy qadriyat va 
a n ’analarim izga m unosib boMishiga erishish, yuksak fazilatli va kom il 
insonlarni tarbiyalash, ularni yaratuvchilik ishlariga d a ’vat qilish, shu 
m uqaddas zam in uchun fidoyilikni hayot m ezoniga aylantirish — milliy 
istiqlol mafkurasining bosh m aqsadidir»2, — deganida m utlaqo haqdir.
M a ’lumki, m am lakatim iz m ustaqillikka erishgani tufayli xalqim iz 
faqat yangi m ustam lakachilik zanjiridangina ozod b o ‘lib qolm adi, balki 
ijtim oiy tuzum o ‘zgarishini boshdan kechirdi va kechirm oqda. Salkam
bir asrlik to talitar tuzum xalqni «tem ir qoMqoplar» yordam ida ushlab 
tu rd i: «yuqori»ning g a p i-g a p , sh a x sn in g fikri 
m u tla q o in o b a tg a
olinm asdi, erkinlikning har qanday k o ‘rinishi davlatga qarshi jin o y a t 
sifatida baholanar, chizib q o ‘yilgan ch iziq d an chiqish m um kin em as 
ed i. J a m iy a t s in fla rg a b o ‘lib ta s h la n ib , u n in g a ’z o la ri y a g o n a
kom m unistik m afkura asosida tarbiy alan ard i. N im an i gapirish yoki 
gapirmaslik, nimani o ‘qish yoki o'qim aslik, nim ani yozish yoki yozm aslik

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish