Abdulla qodiriy nomidagi toshkent davlat madaniyat instituti barno G‘aniyeva kutubxona kataloglari

Pavel Grigorevich Demidov
Ilohiyot falsafa bo‗limidan chiqarib
tashlangan, alohida texnologiya bo‗limi
ajratilgan, tarix bo‗limida faqat jamiyat
tarixi va geografiya qoldirilgan. Sxema
yozma va og‗zaki ijodiyot tarixiga, fanlar
tarixi, bibliografiya, entsiklopediyaga doir
adabiyotni va umumiy mazmundagi
3 Bu katalog 1806 yilda nashr etilgan; uning bir qismi oradan 40 yil o‗tgach, bibliograf V. M. Undolskiy
tomonidan quyidagi nomda nashr qilingan: «Каталог Российским книгам библиотеки Павла Григорьевича
Демидова, Составленный им самим». M., 1846.
55
boshqa kitoblarni o‗z ichiga oladigan umumiy bo‗lim (Polimatiya) bilan
tugallanadi.
XVIII asr oxiri va XIX asrning boshlarida Peterburgdagi Xalq
kutubxonasiga asos bo‗lib xizmat qilgan katta kitob kollektsyasi sistemaga
solindi. 1809 yilda A. N. Olenin Xalq kutubxonasi fondini tashkil etish va
kataloglarini tuzish uchun foydalanilgan klassifikatsiyani e‘lon qiladi; Olenin
Xalq kutubxonasida direktor yordamchisi lavozimida (keyinchalik direktor
lavozimida) ishlagan. Bu asarga4 so‗z boshida A. N. Olenin o‗sha vaqtda juda
mashhur bo‗lgan chet el klassifikatsiya sxemalarini tahlil qilib chiqqan. Bu
sxemalarning asosiy kamchiligi mualliflarning bahosiga ko‗ra,—
bo‗limlarning qabul qilingan tartibi yetarlicha asoslab berilmaganligidir.

A. N. Olenin (1763 – 1843)

A. N. Olenin – Imperator ommaviy kutubxonasi direktori, Imperator badiiy akademiyasi prezidenti, археолог, rassom, yozuvchi. Uning sa‘y-harakatlari natijasida Imperator ommaviy kutubxonasi tartibga keltirilib, sistemalashtirilgan.Kutubxonaning ishiga Olenin zamonasining eng yaxshi yozuvchi va shoirlari -Krilov, Gnedich, Batyushkovich, Delviglarni jalb qildi.

A. N. Olenin o‗z sxemasida «bir bilimdan ikkinchisiga» quyidagicha
mantiqiy «o‗tishni» belgilab bergan:
I. Fanlar

Aqliy fanlar:

1. Ilohiyot 2. Huquqshunoslik

4 A.N.0lenin. Опыт нового библиографического порядка для Санкт-Петербургской имп.
библиотеки. Pg., 1809.
56
3. Falsafa
4. Tarix
Tabiiyot fanlari: 5. Tabiatshunoslik tarixi
6. Tabiblik (meditsina)
7. Fizika
8. Ximiya

Aniq fanlar: II. San’at:

9. Matematika

1. Mexanik san‘at
2. Erkin san‘at
3. So‗z san‘ati