Intilish, ziddiyat qarama-qarshiliklar mohiyatiga chuqurroq kirib borishga harakat,
langlar uyg‘unligi va tasviming quyuq bo‘lishiga e’tibor kuchaydi.
5. Istiqlol davri o‘zbek she’riyatida shoirlarimiz o‘zlashtirayotgan tasvir
isullari, ular yaratayotgan asarlar poetikasidagi yangilanishlar o‘zining milliy
lihdagi talqini bilan zohir bo‘layotir.
6. Ijodiy originallik va individuallik o‘zida muhim estetik, adabiy,
masalalami jamlagan hodisadir. Biz bu hodisada ijodiy individuallikdagi tabiiy
jste’dod, dunyoqarash, ijtimoiy hayot, estetik prinsiplar birligi, hayotni obrazli
fzlashtirishning ifoda usullarini va shular hosilasi o‘laroq shakllangan san’atkor
■slubini ko‘ramiz.
7. Shoir Iqbol Mirzo ijodi yuksak g'oyaviyligi, oliyjanob, ulug‘vor
■aksadga yo'naltirilganligi, katta umumlashmalarga intilishi, asarlarida tasviming
rta tabiiy, yorqinligi, ifodada soddalik, milliylik, oddiy insonlarga nisbatan
pmimiy muhabbat, Vatanning buguni va ertasi uchun qayg‘urish, ko‘ksida faxr
pa iftixor tuyg‘ulariga limo-lim katta yurakni ko‘tarib yurgan sodiq farzand
■Bchinmalarini kuylovchi kuychiligi bilan ajralib turadi.
8. Iste’dod yorqin shaxs, betakror shaxsiyat egasi degani. So‘z san’atkori
poliyatining ahamiyati, u qaysi masalaga munosabat bildirmasin, awalo nuqtayi
lazari va estetik xulosaning xolisligi, yangiligi - originalligi bilan belgilanadi. Bu
eing-ming asrlik badiiy madaniyat tarixida o‘z tasdig‘ini topayotgan oydin
paqiqatdir. San’atkor o‘zini yo‘qotmasligi, o‘zligini saqlab qolishi, namoyon etishi
piun
zamonasiga qayishgan, ya’ni el-yurtining dard-tashvishi bilan birga
■shagan.
9. Istiqlol davrida din va tasawufga
bo‘lgan munosabat o‘zgardi.
Ihoirlarimiz Sirojiddin Sayyid, Iqbol Mirzo va Faxriyor she’rlarida ham
LYassaviy, Rumiy, Yunus Emro. Alisher Navoiy, So‘fi Olloyorlar dahosiga
■tirom balqib turadi, qolaversa, bu shoirlarimizning o‘z ijodida ham tasawufona
Bsafa izlari bor.
76
10. Badiiy ijod, badiiy adabiyot insoniyat madaniyatini shakllantiruvchi
falsafiy - estetik komponent ekan, u mudom shaxsiyatli. Shundan bu badiiy
olamda
ijodkor qalbi, xulq-atvori, his-tuyg‘ulari, shuuri, qarashlari ham
tajribasining muhri bor.
11. S. Sayyid poeziyasida keng ilhom ufqlari, katta iste’dod va katta
shaxsiyatning uyg‘unligi, ehtirosli va jo‘shqin qalb xonishlari namoyon bo‘ladi.
Bir yonda noyob mumtoz madaniy meros, ikkinchi yonda yangicha badiiy — estetik
tamoyillardan suv ichib shiddat bilan yuksalib borayotgan qizg‘in adabiy jarayon
fva yana ijodkoming davr bilan baqamti o‘sib, kamolotga yetishuvining samarasi
| ay on bo‘ladi.
12. Faxriyor ijodi inson ruhiy faoliyatining aqliy, hissiy va ruhoniy faoliyat
tkabi barcha qirralarini o‘zida aks ettirgan, murakkab badiiy tasvir vositalariga ega
noan’anaviy she’riyatdir. Bu she’riyat insonning go‘zallik qonunlari asosidagi
ijodiy - ruhiy faoliyati mahsulidir. Xayolot murakkabligini kuchli so‘z o‘yinlarida
[ifoda etuvchi shoirimizning o'quvchilami voqelikka yaxshiroq razm solishga,
[ramziy ma’no qatlamlarini yanayam chuqurroq anglashga undovchi she’riyatida
nozik did, o‘tkir aql sohibini, odam va olamga cho‘ng mehr ila munosabatda
bo‘luvchi, zamonasozlikdan yiroq haqgo‘y shaxsiyatni ko‘rishimiz mumkin.
13. Iqbol Mirzo ijodidan tarixiy yodgorliklar, voqea-hodisalar, afsona va
haqiqatlar bilan bog‘liq obrazlar ko‘p uchraydi va bunday obrazlar, yuqorida
e’tirof etganimizdek, tarixdan xabardorlik, undan hikmatlar izlash, o‘tmish
modisalaridan xulosalar chiqarish bilan birga bugungi real odamlaming real
hayotini kuzatishdan, umumlashtirishdan tug‘ilgan.
14.
Bugun ham haqiqiy so‘z san’atkori uchun muhabbat lirikasi uning
“shaxsiy tomorqasida” qolib ketgan o‘tkinchi mayl va havaslami, yoming qoshu
lko‘zini madh etishdangina iborat emas, balki u mahbub va mahbuba insonga,
[muhabbat va vafodorlikka, ko‘ngilni ming ko‘ylarga solgan go‘zal va inja
|tuyg‘ulaming ifodasiga, ulaming yangidan yangi talqinlariga, insonning oniy
77
f--------------------------------------------------------------------------
Do'stlaringiz bilan baham: 
