Abdulla Qodiriy 1917-1918 yillardan boshlab «O’tgan kunlar» romani uchun material yig’ishga kirishdi

QO‘SHNICHILIKNING AHAMIYATI HAQIDA
Hazrati Oyisha raziyallohu anho aytdilar: Rasululloh (s.a.v.): “Hazrati Jabroil qo‘shni haqiga rioya ilish to‘g‘risida menga shu 
qadar ko‘p vasiyat (topshiriq) qildilarki, men uni hatto molimga 
ham merosxo‘r qilib qo‘ysalar kerak, deb o‘yladim”, — dedilar.

Hazrati Oyisha raziyallohu anho aytdilar: Men Rasululloh (s.a.v.)dan: “Yo Rasululloh! Mening ikkita qo‘shnim bor, hadyani shulardan qaysi biriga berishim kerak?” — deb so‘raganimda, “Qaysi bittasining eshigi senga yaqinroq bo‘lsa, o‘shanga berasan”, — dedilar.
Qo‘shni haqi – qo‘ldan kelgancha unga yaxshilik qilish, masalan, hadyalar berish, 
ko‘rganda ochiq yuz bilan muomala qilish, ahvolidan xabar olib tu rish, iloji boricha 
moddiy yordam berishdan, agar moddiy yordam qo‘lidan kelmaganda, unga ozor beradigan ishlarni qilmaslikdan iborat. Rasululloh (s.a.v.) bergan ta’limotga ko‘ra, qo‘shnichilikda din va millat tanlanmaydi, barcha tengdir.

YAXSHI XULQ SAMARASI

Abu Hurayra raziyallohu anhudan rivoyat qilindi: Rasululloh 
(s.a.v.): “Islom jihatidan saviyasi balandlaringiz xayrli bo‘lganidek, axloq jihatidan esa eng yaxshilaringiz xayrlidir”, — dedilar.

Muoviya ibn Abu Sufyon raziyallohu anhu aytdilar: “Men 

Rasululloh (s.a.v.)dan bir so‘z eshitdim. Shu so‘z tufayli Alloh 
taolo menga manfaat yetkazadi. Rasululloh (s.a.v.): “Sen kishilarning aybi va kamchiligini surishtirib yursang, ularni buzib qo‘yasan”, degan edilar. Shuning uchun men ularni buzib qo‘ymay deb kamchiliklarini tekshirib yurmayman”

MASXARA QILISH HAQIDA

Hazrati Oyisha raziyallohu anho aytdilar: “Boshiga musibat tushgan odam bir to‘da ayollarning oldidan o‘tayotganida, ayollar uning ustidan kulib masxara qildilar. (Oqibatda) ulardan 
ba’zilarining boshiga ham musibat tushdi.

TO‘G‘RILIK VA NOMUSNI SAQLASH HAQIDA

Uboda ibn Somit rivoyat qiladi: Rasululloh (s.a.v.)dedilar:“Siz menga olti narsaga kafolat bering, men ham sizga jannat kafolatini berayin: rost so‘zlang, va’dangizni bajaring, omonatga rioya qiling, nomusingizni saqlang, haromga nazar qilishdan tiyiling va qo‘lingizni haromdan torting”.

YOLG‘ON – ENG BUYUK GUNOH

Rib’iy ibn Hiroshdan rivoyat qilinishicha, u Ali raziyallohu anhu xutba qilayotib:
“Rasululloh (s.a.v.): “Sizlar menga yolg‘on 
to‘qimanglar. Zero, kim menga yolg‘on 
to‘qisa, albatta, jahannamga kiradi, deb aytganlar”, — deganini eshitgan.