A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

1.
2.
3.
Tibbiyot genetikasining vazifasi nimalardan iborat?
Odamdagi xromosoma kasalliklari haqida ma’lumot bering.
Odamdagi gen kasalliklarining sabablari nimadan iborat?

---

Mavjud  hayvon  zotlari  va  madaniy  o‘simliklar  navlarining  genofondi, 
boshlang‘ich  yovvoyi  turlarning  genofondiga  nisbatan  kamroq  bo‘lishi  ta­
biiydir. Shuning uchun ham seleksiya ishlarining yutuqlari asosan o‘simlik 
yoki  hayvonlarning  boshlang‘ich  guruhlarining  genetik  xilma­xilligi  bilan 
bog‘liq.  O‘simliklarning  yangi  navlari  va  hayvonlarning  yangi  zotlarini 
yaratishda  yovvoyi  shakllarning  foydali  belgilarini  qidirish  va  unlarni 
aniqlash muhim ahamiyat kasb etadi. Madaniy o‘simliklarning xilma­xil­
ligi  va  geografik  tarqa lishini  o‘rganish  maqsadida  rossiyalik  mashhur 
genetik  va  seleksioner  olim  N.I.  Vavilov  1920—1940­  yillarda  Rossiya  va 
chet ellarga bir qator ekspedi tsiya larni uyush  tirgan. Bu ekspeditsiyalar da­
vomida  dunyo  o‘simlik  resurslari  o‘rganil gan  va  urug‘chilik  uchun  g‘oyat 
muhim  kolleksiya  to‘plangan.  Bular  keyin chalik  seleksiya  ishlarida,  yangi 
navlarni yaratishda foydalanilgan. 
N.I.Vavilov  ekspeditsiya  natijalari  asosida  seleksiya  nazariyasi  uchun 
muhim hisoblangan, umumiy xulosalarni ishlab chiqdi. Madaniy o‘simlik­
larning  kelib  chiqishini  7  markazga  bo‘ladi.  Bu  markazlar  butun  dunyo 
bo‘ylab  tarqalgan.  Bularga  Janubiy  Osiyo  tropik  markazi  (50%  madaniy 
o‘simliklar,  shu  jumladan  sholi,  shakarqamish  va  sabzavot  ekinlari 
vatani),  Sharqiy  Osiyo  markazi  (bu  yerlardan  20%  dan  ortiq  madaniy 
o‘simliklar tarqalgan, jumladan soya va tariq vatani hisoblanadi), Janubiy­
G‘arbiy  Osiy  markazi  (14%  madaniy  o‘simliklar,  shu  jumladan  bug‘doy, 
suli,  dukkaklilar,  zig‘ir,  sabzi  va  boshqalar  vatani),  O‘rta  Yer  dengizi 
markazi (11% ma da niy o‘simliklarning, karam, qand lavlagi, beda vatani),