A. Z. Umarov Avtomobillar texnik ekspluatasiyasi

Angidrit 
-
C aS 04. 
Tarkibi - CaO - 41,2%, S 0
3
- 58,8%. 
Qalin tabletkasimon yoki prizmatik. Tabiatda yaxlit donador 
massalar, ba’zan nayzasimon holida uchraydi. Uning rangi oq, havo 
rang, kulrang, qizg‘ish tusda bo‘ladi. Ba’zan rangsiz shaffof xillari 
mavjud, shishadek yaltiraydi, ulanish tekisligi mukammal, qattiqligi
- 3,5, solishtirma og‘irligi - 3,0. Namgarchilik ko‘p joylarda 
angidrit gipsga aylanadi.Natijada hajmi 30% gacha kengayadi. 
Angidritning katta uyumlari cho‘kindi tog‘ jinslari oralarida qatlam- 
qatlam bo‘lib joylashadi. U tuz konlarining asosiy minerallaridandir, 
dengiz va ко llarda harorat 42°S dan yuqori bo‘lganda kristallanadi.
100

---

U galit, silvin, kamallit va boshqalar bilan qavat-qavat qog‘ozdek 
yupqa qatlamchalar tashkil etadi.
Gips - C aS04 2HzO. 
Tarkibi: CaO - 32,5%, S 0
3
- 46,6%, 
N
2
O - 20,9%. Mexanik aralashma holida turli gillar, qum, organik 
moddalar bo‘ladi. U monoklin singoniyali, yo‘g‘on tabletkasimon, 
ayrimda ustunsimon yoki prizmatik ko‘rinishda bo‘ladi. Gips 
yoriqlarda asbestga o‘xshash ipaksimon holda joylashadi. Yirik, 
alohida-alohida kristallari - qaldirg‘och dumiga va ba’zan atirgulga 
o ‘xshash shakllar hosil qilib uchraydi. Uning rangi oq, shaffof, 
ba’zida asaldek sariq, qizil va qoramtir boMadi. U shishadek 
yaltiraydi, ulanish tekisligi sadafdek. Gipsning qattiqligi - 1,5-2 
(timoqda chiziladi), solishtirma og‘irligi -
2
, ulanish tekisligi 
mukammal. U suvda erish xususiyatiga ega. Gips ekzogen sharoitda 
(nurash) paydo bo'ladi. Yirik suv havzalarida ohaktoshdan keyin 
yuzaga keladi. U qurilish ishlarida ishlatiladi.
Alunit - KA1i3[S 04](0H )6. 
Tarkibi: K20 - 11,4%, A1