A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion

5.2. Aluminiy va uning qotishmalari
Aluminiy  tabiatda  keng  tarqalgan  metall  hisoblanib,  u  yer 
qobig‘ining 7,45  %  ini tashkil etadi. Aluminiy tog‘ jinslarida A1
2
0
3
  va 
A1 (ON
) 3
 birikmalari holatida bo‘ladi.
Asosiy  aluminiy  rudalariga  boksit,  kaolin,  alunit,  nefelin  mi- 
nerallari  kiradi.  Bu  minerallaming  kimyoviy  tashkil  etuvchilari  5.2  - 
jadvalda keltirilgan.
Aluminiy rudalarining kimyoviy tashkil etuvchilari
5.2-jadval
Mineral
nomi
Kimyoviy tash dl etuvchilari, %
A I
2
O
2
Fe
2
0
3
Si0
2
TiOz
CaO
H 20
Ma2CH- К 20 з
s o
3
Boksit
3 0 - 5 7
1 6 - 3 5
3 - 1 3
2 - 4
3
1 0 - 1 2
-
-
Kaolin
3 7 —40
1,5
3 6 - 4 5
-
1 5 - 2 0
-
-
Alunit
2 0 - 2 1
4-5
4 1 - 4 2
-
-
6 - 7
4 ,5 - 5 ,0
2 2 - 2 3
Aluminiy birikmalaridan aluminiy olish jarayoni ikki bosqichga 
ajratiladi:
• 
aluminiy rudalaridan aluminiy oksidi olish;
• 
aluminiy oksidlaridan aluminiy olish.