А. Ш. Бекмуродов, Я. К. Карриева, И. У. Нематов, Д.Ҳ. Набиев, Н. Т. Каттаев, Г. А. Абдилакимов

 
Назорат учун саволлар 
1.Инвестиция тушунчасига таъриф беринг. 
2.«Инвестиция» атамаси қандай маънога эга? 
3.Инвестиция киритишдан асосий мақсад нима? 
4.Хорижий инвестиция тушунчасига таъриф беринг. 
5.Инвестиция фаолиятига таъсир этувчи омилларни тушунтириб беринг. 
6.Инвестиция муносабатлари давлат томонидан қандай қилиб тартибга 
солинади?
7.Хорижий инвестицияларнинг моҳиятини ѐритиб беринг ва уларни жалб 
қилиниш сабаблари тушунтириг. 
8.Ўзбекистон иқтисодиѐтини ривожлантиришда хорижий инвестициялар 
қандай аҳамият касб этади? 
9.Инвестиция фаолиятини молиялаштиришнинг қандай манбалари 
мавжуд? 

---

25 
2-боб. Хорижий инвестицияларнинг шакл ва турлари 
2.1. Хорижий инвестицияларнинг турлари 
Хорижий мамлакатларнинг тажрибаси ва инвестиция тўғрисида 
мамлакатимизда қабул қилинган қонунларнинг таҳлилидан келиб чиқиб, 
инвестициянинг шартли равишда учта турини ажратиш мумкин. (2.1.1-чизма) 
 
Инвестиция турлари 
 
 
 
2.1.1-чизма 
 
Бозор иқтисодиѐти шароитида ҳар бир инвестиция турининг ўзига хос 
ўрни бўлади. 
Молиявий инвестициялар
таркибига маҳаллий ва хорижий 
мамлакатларнинг пул бирликлари, банклардаги омонатлар, депозит 
сертификатлар, акциялар, облигациялар, вексельлар ва бошқа қимматли 
қоғозлар ҳамда тенглаштирилган бойликлар киради. 
Моддий инвестициялар
таркибига асосий фондлар, яъни бинолар, асбоб-
ускуналар, иншоотлар, коммуникациялар ва бошқа турдаги асосий ишлаб 
чиқариш фондларининг актив ва пассив қисмлари киради. 
Ақлий (интеллектуал) инвестициялар
миқдори жуда ранг-барангдир, 
яъни улар мулкий ҳуқуқлар шаклидаги инвестициялар, ақлий меҳнатга оид 
шаклдаги инвестициялар ва табиий ресурслардан фойдаланиш шаклидаги 
инвестициялардан 
иборат. 
Мулкий 
ҳуқуқлар 
гуруҳига 
кирадиган 
инвестицияларнинг 
турлари 
бозор 
муносабатларининг 
нечоғлик 
ривожланганлигига, миллий бозорларнинг ўзига хос томонларига қараб ҳар хил 
бўлади. Ақлий меҳнатга оид ҳақ-ҳуқуқлар шаклидаги инвестициялар таркибига 
муаллифлик ҳуқуқлари, ―ноу-хау‖, кашфиѐтлар, товар белгиларига бериладиган 
лицензиялар ва бошқа хил эгалик ҳуқуқлари киради. 
Таркибий тузилишига кўра инвестициялар ялпи