A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika

TIZIMLI VA AMALIY DASTURIY TA’MINOTLARNI YaNGILASh, ShUNINGDEK ZAHIRALI 
NUS’HALASh VA MA’LUMOTLARNI TIKLASh BO’YIChA TARTIB 
 
Umumiy qoidalar 
1.1. 
Ushbu  tartib  institutda  saqlanayotgan  ma’lumotlarni  zahirali  nus’halash  va  qayta  tiklash, 
shuningdek tizimli va amaliy dasturiy ta’minotlarni yangilash bo’yicha quyidagi maqsadlarda ishlab 
chiqilgan: 
- 
qurilmaishdan chiqqanda yoki nosoz ishlaganda, AX qoidalari buzilganda, foydalanuvchi xatolari 
yoki  favqulodda  holatlar  (yong’in,  tabiiy  ofat  va  h.k.)  tufayli  ma’lumotning  umumiy  qismi  yoki 
ma’lum bir qismi yo’qotilganda AT ish faoliyatini tiklash uchun ma’lumotlarni zahirali  nus’halash 
tartibini belgilash; 
- 
ma’lumotlarni zahiraga nus’halash bilan shug’ullanuvchi shaxs lavozim majburiyatlarini aniqlash. 
1.2. 
Ushbu hujjatquyidagi tadbirlar bajarilishini tartibga soladi: 
- 
zahiraga nus’halash; 
- 
zahiraga nus’halashni nazorat qilish; 
- 
zahira nus’halarini saqlash. 
1.3. 
Zahiraga nus’halash duyidagi asosiy toifalarga bulinadi: 
- 
texnik qurilma ish faoliyatini tiklash uchun zarur bulgan ma’lumotlar (tizim konfigurasiyasi). 
- 
ish faoliyatidagi ma’lumotlar (ma’lumotlar bazasi, fayllar). 
1.4. 
Zahiranus’ha  ma’lumotlari  saqlanayotgan  axborot  manbai  (xotira  qurilmasi)ga  yuqori 
maxfiylik yorlig’i belgilanadi va shu maxfiylik darajasida foydalaniladi. 
1.5. 
AX bo’yicha mas’ul xodim zahiranus’haga javobgar xisoblanadi. 
1.6. 
Zahiraga nus’halash va ma’lumotlarni saqlash doimiy davriy ravishda amalga oshiriladi: 
- 
qayta ishlangan shaxsiy ma’lumotlar haftada bir marta; 
- 
texnologik ma’lumotlar oyda bir marta; 
- 
dasturiy  ta’minot  nus’hasi  (OT,  odatiy  va  maxsus  dasturiy  ta’minot,  himoya  dasturiy  vositasi) 
o’rnatilgan dasturiy ta’minotga har bir o’zgartirish kiritilganda - bir marta. 
1.7. 
Zahiraga nus’halashni  o’tkazish  ketma-ketligini maxsus  zahiraga nus’halash jurnaliga qayd 
etib borish zarur (1-jadval). 
1.8. 
Zahira  ma’lumotlari  nus’halanganda  axborot  manbai  (xotira  qurilmasi)  tartib  raqami  va 
zahirani nus’halash amalga oshirilgan sana bilan raqamlangan bo’lishi kerak. 

---

252 
 
1.9. 
Zahira nus’ha ma’lumotlari amalga oshirilgan axborot manbai (xotira qurilmasi) yong’in ta’sir 
o’tkazmaydigan shkaf yoki o’t o’chirish qurilmalari bilan jixozlangan binoda, ruxsatsiz foydalanishdan 
himoyalangan joyda sak;lanishi kerak. 
1.10. 
Zahiranus’ha  ma’lumotlari  amalga  oshirilgan  axborot  manbai  (xotira  qurilmasi) 
ma’lumotlarni qayta tiklash imkoniyatiga ko’ra kamida bir yil saqlanishi kerak. 
1.11. 
Ma’lum  vaqt  oralig’ida  zahiralash  bo’yicha  mas’ul  mutaxassis  ma’lumotlar  zahirasining 
to’g’riligini tekshirish uchun zahira ma’lumotlarining zahiraviy tiklanishini amalga oshiradi. 
1.12. 
Shuningdek  zahira  ma’lumotlari  2  nus’hada  saqlanadi,  agar  birinchi  nus’haga  zarar  yetsa 
ikkinchi nus’ha ishlatiladi. 
1.13. 
Tizim  administratori  tomondan  davriy  ravishda  va  belgilangan  vaqtlarda  shaxsi y 
kompyuterlar  dasturiy  ta’minotlarini  yangilanishi,  shuningdek  tarmoqdagi  har  bir  shaxsiy 
kompyuterlarda avtomatik Windows yangilanishi yo’lga qo’yilgan bo’lishi kerak. 
1.10. 
Shuningdek  hamma  foydalanuvchilarga  dasturlarni  o’rnatishga  va  ixtiyoriy  yangilanishiga 
ruxsat berish mumkin. Barcha o’zgartirish va yangilanishlar qat’iy nazorat qilinadi va har bir holat 
testlash jarayonidan o’tkazilishi zarur. Malakali ishlab chiqaruvchilar tomonidan muhim deb topilgan 
tuzatish va yangilanishlarni o’z vaqtida amaliyotga tadbiq etish zarur. Muhim sozlanmalar yoki zarur 
yangilanishlarni qo’llash zarurligi to’g’risida bildirishnomalar kelgan kundan e’tiboran 3 (uch) kun 
ichida amalga oshirilishi kerak. Yangilanishlarni o’rnatishdagi rad etilgan yangilanishlar nosozliklari, 
xato  va  zaifliklarni  bartaraf  etish  uchun  yetarlicha  chora  ko’rish  kerak.  Murakkab,  ko’p  qismli 
yangilanishlarni bildirishnoma kelgan vaqtdan 30 (o’ttiz) kundan kechiktirmasdan o’rnatish bo’yicha 
qapop qabul qilish kerak.