|
Obektning sistematik xolati:
Tip. Xordalilar – Chordata
Kenja tip. Umurtqalilar – Verrtebrata yoki
Bosh ckeletlilar – Kraniata
Bo`lim. Jag``lilar- Gnathostomata
Kattta sinf. To`rt oyo`qlilar - Tetrapoda
Sinf. Qushlar - Aves
Turkum. Kaptarsimonlar – Columbiformes
Vakil. Ko`k kaptar – Columbia livia.
Savollar va topshiriqlar:
Ko`k kaptar sistematik obzori qanday holatda?
Ko`k kaptar pat va par tuzilishini organing.
3. Ko`k kaptar tashqi tuzilishi qanday tuzilgan?
Ko`k kaptar jabrasi va og``iz oldi voronkasi qanday tuzilgan?
Ko`k kaptar ovqat hazm qilish sistemasi qanday to`zilg?
Ko`k kaptar qanday oziqlanadi?
Ko`k kaptar qon aylanish va nafas olish sistemasini tushintirib bering.
9. Ko`k kaptar jinsiy sistemasi qanday tuzilgan va u qanday ko`payadi?
9-Mashg`ulot: Syt emizuvchilarning tashqi va ichki tuzilishini o`rganish
Mashg`ulotning maqsadi:
Tolay quyoni misolida Syt emizuvchilar sinfi vakillarining harakterli belgilari bilan tanishish. Tolay quyonining tashqi va ichki to`zilishni o`rganish .
Kerakli jihozlar:
Tolay quyoni, vannacha, pinset, skalpel, qaychi, doka ro`molcha, peroproval yoki oddiy to`g`itlag`ich ignalar, lupa (4x6), paxta, turli Sut emizuvchilarning tashqi va ichki tuzilishi tushipilgan jadvallar, plakatlar.
Darsning borishi:
1. O`tiladigan mashg`ulot yuzasidan savol javoblar o`tkazish.
2. Laboratoriya mashg`ulotini bajarish.
3. Ishchi albomdagi topshiriqlarni bajarish.
4. Mashg`ulotni adabiyotlar, tarqatma matеriallar, ko`rgazmali qurollar, ho`l va quruq prеapartlar yordamida mustahkamlash.
5. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar bеrish.
Mashg`ulotning bajarish:
Quyonni yorish:
1. Quyonning oyog`ini to`girlab va yon tomoniga tortib, vannachaga chalqancha qornini osmonga qilib yotqazish lozim.
2. So`ngra qornidagi terini pinset bilan kesib yuqoriga ko`taring va anal teshigidan boshlab to engak ostigacha o`rta chiziq bo`ylab qaychi bilan terini bo`yiga kesig. (teri ostidagi muskul qatlami kesilmasin). Shundan so`ng terini tana muskullarida ajratib yon tomoniga ag`darib nina yoki to`g`nog`ich bilan vannachaga qadang.
3. Ichki tana boshlig`ini ochish uchun ichki organlarga zarar etkazmasdan qorinning muskul devorini ham bo`yiga to ko`krak qafasigacha orta chiziq boylab qaychi bilan kesing. So`ngra ohirgi qovirg`alarming tashqi qirralari bo`ylab yon tomonlariga ko`ndalang kesim hosil qiling. Hosil bolgan muskul parchalarini yon tomoniga qayirib, vannachaga qadang.
4. Ko`krak qafasini ochish uchun uning qovirg`alarini tog`ay qismi bilan suyak qismi chegaarasi bo`ylab yon tomonlarida qaychi bilan kesing. Ko`krak qafasining o`rta qismida hosil bo`lgan kesim parchani chetga olib quying. Quyonni quyidagicha o`rganing:
Tolay tovushqoni tashqi tuzilishini ko`zatin va organing
Tolay tovushqoni Pat va par qoplamini o`rganing.
Tolay tovushqoni muskul sistemasi o`rganing.
Tolay tovushqoni nerv sistemasini jadvallardan o`rganing.
Tolay tovushqonini ovqat hazm qilish sistemasini xo`l preparatlar va jadvallarda o`rganing.
Tolay tovushqoni qon aylanish sistemaasining tuzilishini va ayirish sistemasining tuzilishini o`rganing.
Obektning sistematik xolati:
Tip. Xordalilar – Chordata
Kenja tip. Umurtqalilar – Verrtebrata yoki
Bosh ckeletlilar – Kraniata
Bo`lim. Lag`sililar- Gnathostomata
Kattta sinf. To`rt oyo`qlilar - Tetrapoda
Sinf. Sut emizuvchilar - Mamalia
Turkum. Tovushqonsimonlar - Lagomorpha
Vakil. Tolay tovushqoni- Lepus tolai Pall
Savollar va topshiriqlar:
Tolay tovushqoni sistematik obzori qanday holatda?
Tolay tovushqoni nima sababdan jag``lilar bo`limiga kiritiladi?
3. Tolay tovushqoni tashqi tuzilishi qanday tuzilgan?
Tolay tovushqoni nafas olish organlari qanday tuzilgan?
Tolay tovushqoni ovqat hazm qilish sistemasi qanday to`zilg?
Tolay tovushqoni qanday oziqlanadi?
Tolay tovushqoni qon aylanish va nafas olish sistemasini tushintirib bering.
9. Tolay tovushqoning jinsiy sistemasi qanday tizilgan? U qanday ko`payadi?
10-Mashg`ulot: Xordali hayvinlarning turlarini aniqlash.
Mashg`ulotning maqsadi:
O`zbekistonda uchrovchi xordali hayvonlarning siflari vakillarini sistematik xolatini kolleksiyalar misolida aniqlash.
Kerakli jihozlar:
Turli ekologik guruhlarga kiruvchi xordali hayvonlarning kiolleksiya materiallari. Turli hayvonlarning tulumlari. Hayvinlar aniqlagichlari, lupa (4x6), hayvonlar tasviri tushirilgan jadvallar, plakatlar.
Darsning borishi:
1. O`tiladigan mashg`ulot yuzasidan savol javoblar o`tkazish.
2. Laboratoriya mashg`ulotini bajarish.
3. Ishchi albomdagi topshiriqlarni bajarish.
4. Mashg`ulotni adabiyotlar, tarqatma matеriallar, ko`rgazmali qurollar, ho`l va quruq prеapartlar yordamida mustahkamlash.
5. Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar bеrish.
Mashg`ulotning bajarish:
Suyakli baliqlarni aniqlashda foydalaniladigan o`lchamlardan foydalanib baliq turini o`lchab chiqing.
Baliqlarni o`lchas cxemasini organing.
Hayvonlar aniqlagichi yordamida baliq turlarini aniqlang.
Hayvonlar aniqlagichi yordamida suvda ham quruqlikda yashovchilarning turlarini aniqlang.
Hayvonlar aniqlagichi yordamida sudralib yuruvchilar turlarini aniqlang.
Hayvonlar aniqlagichi yordamida quslar turlarini aniqlang.
Quchlarning tana qismlari va patlarinig nomi keltirilgan cxemani o`rganing.
Yirik syt emizuvchilar va mayda sytemizuvchilarni o`lchash usullarini sxemalardan o`rganing.
Yirik syt emizuvchilar va mayda sytemizuvchilarni o`lchas usullari yordamida hauvonlar aniqlagichidan foydaslaib syt emizuvchilar turlarini aniqlang.
Savollar va topshiriqlar:
Xordalilarni aniqlashda qanday o`lchash usullaridan foydalaniladi?
Xordalilarning qanday o`lchash sxemalari bor?
Xordalilarning qancha turi bor? O`zbekistonda qancha tur xordalilar uchraydi?
Xordalilarning O`zbekiston qizil kitobiga kiritilgan turlarini bilasizmi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
