A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika

MUSTAQIL TA'LIM MASHG’ULOTLARNING AYOLLAR UCHUN O’ZIGA HOS XUSUSIYATLARI
Jismoniy mashg’ulotlar bilan shug’ullanayotganda yoki sport trenirovkalarida mashq qilishida ayollarning organizmiga hos anatom-fiziologik xususiyatlarini e’tiborga olish kerak. Erkaklarning organizmidan farqli ravishda ayollarning organizmining suyak tuzilishining mustahkamligi sustroq, badan mushaklarning umumiy rivoji pastroq, tos suyaklari kengroq bo’ladi. Ayollarning sog’lig’i uchun qorin, orqa va tos muskullarini rivojlantirishining ahamiyati katta. Yurak-tomir, nafas, asab va boshqa tizimlarida ham ayollarning organizmiga oid qator xususiyatlar mavjud. Bular jismoniy yuklamalardan sung uzoq davom etadigan tiklash jarayoni, hamda mashg’ulotlar bajarishni to’xtatishi mashqlarga chidamliligining tez yo’qotishi bilan ifodalanadi.
Mustaqil mashg’ulotlarining tashkili, mazmuni va o’tkazish usullarida ayollar organizmining xususiyatlariga qat’iy rioya qilish kerak. Qattiq tebranish, darhol kuchlanish va tirishishlardan (masalan, sakrash va malollikli topshiriqlardan) saqlanishi tavsiya etiladi. O’tirib, yotib oyoqlarni ko’tarish, burish, aylantirish, oyoq va tosni “qayin” holatiga ko’tarish, tizzani turli bukilish mashg’ulotlari foydali. Erkaklarning mashg’uloridan ko’ra, kuch va tez harakatlarga oid mashg’ulotlarni bajarayotganda mashq yuklamani asta-sekin ko’paytirish, optimal chegaraga ravon ravishida keltirish kerak.
Qiz va ayollarning qon aylanish va nafas apparatlarining funksional imkoniyatlari yigit va erkakalarga nisbatan past, shuning uchun qiz va ayollar uchun chidamlilik yuklamasi hajmi kamroq bo’lishi va uzunroq vaqt mobaynida ko’paytirishi kerak.
Sport va jismoniy mashq bilan shug’ullanayotganda ayollar mustaqil nazoratni alohida e’tibor bilan amalga oshirishlari kerak.