A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti texnologiya ta

 

 

 

 

---

 

3 

 

Kirish 

             Metall va metallmas materiallar ihsoniyatga juda qadim zamonlardan ma’lum 

bo’lib, kishilik jamiyati moddiy madaniyatini rivojlanishida g’oyat katta o’rin tutadi. 

Ma’lumki, har qanday mashina va mexanizmning ko’pchilik detall va uzellari asosan 

metall  va  metallmas  materiallardan  hamda  ularning  qotishmalaridan  tayyorlanadi. 

Binobarin,  hozirgi  kunda  birorta  soha  yo’qki  metall  va  metallmas  materiallarlar 

ishlatilmaydigan.  Ayniqsa  keyingi  yillarda  fan-texnika  taraqqiyoti  munosabati  bilan 

sanoatning  barcha  tarmoqlari,  og’ir  sanoat  va  mashinasozlik  sanoati  jadal  rivojlanib 

bormoqda. Sanoatning rivojlanishi arzon, puxta, ishlatilishi qulay bo’lgan yangidan-

yangi  materiallarni  yaratishni,  shuningdek,  materiallarning  xossalarini  yaxshi  bilgan 

holda  ularni  zaruriy  yo’nalishda  o’zgartirish  texnologiyasini  ishlab  chiqishni  taqozo 

qilmoqda. 

            Bu  vazifani  hal  etish  uchun  pedogogika  oliy  o’quv  yurtlarining  Texnologiya 

ta’limi yo’nalishi talabalariga Materialshunoslik fanidan puxta, chuqur va  atroflicha 

bilim  berish  lozim.  Bu  esa  shu  sohaga  doir  yangi  va  fan-texnikaning  so’ngi 

yutuqlarini  o’z  ichiga  olgan  adabiyotlarni  yaratishni  zaruriyat  qilib  qo’ymoqda. 

Yaratilgan mavjud adabiyotlarning aksariyati qismi rus tilida, qolaversa texnika oliy 

o’quv  yurtlariga  mo’ljallangan.  Shularni  e’tiborga  olib  uzoq  yillik  tajriba  va 

Texnologiya ta’limi yonalishi davlat ta’limi standarti talablaridan kelib chiqib ushbu 

uslubiy qo’llanmani yaratishga jazm etdik.       

 

Ushbu  uslubiy  qo’llanma  pedogogika  oliy  o’quv  yurtlarining 

Texnologiya  ta’limi  yo’nalishi  talabalari  uchun  mo’ljallangan  bo’lib ,  fan 

dasturida  keltirilgan  laboratoriya  va  amaliy  mashg’ulot  matnlaridan  iborat. 

Mashg’ulot matnlari ishning mavzusi, maqsadi, ish uchun zaruriy jihozlar, ish 

yuzasidan  umumiy  ma’lu  mot,  ishning bajarilish  tartibi,  ish  yuzasidan  hisobot 

va nazorat savollari qismlaridan tashkil topgan. Mazkur uslubiy qo’llanmadan, 

shuningdek,  oliy  texnika  o’quv  yurti  talabalari,  sohaga  yaqin  kasb  hunar 

kolleji  va  umumiy  ta’lim  maktablarining  o’qituvchi  hamda  o’quvchilari  ham 

foydalanishlari mumkin.    

 

---

 

4