A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti texnologiya ta



Download 0,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/76
Sana29.08.2021
Hajmi0,93 Mb.
#158354
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   76
Bog'liq
2216-Текст статьи-5807-1-10-20200918

 

             Umumiy  ma’lumot.  Metallarning  zarbiy  qovushoqligi  deb,  uning  zarb 

kuchlariga  (dinamik  zo’riqishlarga)  sinmay  qarshilik  ko’rsata  olish  qobiliyatiga 

aytiladi. Metallarning zarbiy qovushoqligi Kopyor mayatnigida aniqlanadi.  

Ma’lumki, ko’pgina metallar statik kuchlar ta’siriga  yaxshi chidasada, zarbiy 

kuchlar  (dinamik  kuchlar)  ta’siriga  yaxshi  bardosh  bera  olmaydi.  Zarbiy  kuchlar 

ta’sirida ishlaydigan turli detallar  (masalan,  tirsakli vallar, shatun, porshen, vagon 

o’qlari  va  boshqalar)  ham  statik,  ham  dinamik  kuchlar  ta’sirida  ishlagani  sababli, 

ularning bu kuchlarga qarshilik ko’rsatish xususiyatlarini bilish katta ahamiyatga ega.  




 

17 


 

Buning uchun sinaluvchi metalldan o’rta beli bir tomonidan  ozgina kertilgan  

kvadrat  shaklidagi  standart  namuna  yasalib,  so’ngra  bu  namuna  mayatnikli  kopyor  

yordamida sinaladi. 

Zarbiy  qovushoqlikni  aniqlash  sovuq  temperaturalarda  ishlaydigan  hamda 

sovuqdan  sinadigan  materiallar  uchun  juda  muhimdir.  Sovuqdan  sinish  bu  past 

temperaturalarda zarbiy qovushoqlikning kamayishidir. 

Zarbiy  qovushoqligi  aniqlanadigan  material  (metall  va  qotishmadan 

tayyorlanadigan namunalar) juda katta tezlik bilan deformatsiyalanib, mo’rt holatda 

yoki sovuq holatda sinishga qanchalik moyilligi aniqlanadi. 

 Odatda,  uglerodli  va  legirlangan  konstruktsion  po’latlar  zarbiy  zo’riqishga 

sinaladi. Toblangan, kam uglerodli po’latlar hamda aromatik uglevodorodlar asosida 

olingan  plastmassalar  va  shu  kabilarni  zarbiy  qovushoqlikka  sinash  maqsadga 

muvofiq bo’lmaydi. Plastmassalarning zarbiy qovushoqligi DINSTAT deb ataluvchi 

asbobda standartlarga asosan aniqlanadi.

  

Bu  usuldа  mеtаllning  zаrbiy  qоvushоqligini  аniqlаsh  uchun  аvvаl 



mаyatnikning  nаmunаni  sindirishgа  sаrflаgаn  ishini  аniqlаsh  kеrаk.  Аgаr  kоpyor 

mаyatnigining  erkin  tushish  bаlаndligini  H  bilаn,  nаmunаni  sindirishdаn  kеyingi 

ko’tаrilish  bаlаndligini  h  bilаn  bеlgilаsаk,  bu  bаlаndliklаr  аyirmаsi  (H-h)  ning 

mаyatnik  оg’irligi  (Q)  gа  ko’pаytmаsi  nаmunаni  sindirishgа  sаrflаngаn  ishning 

qiymаti bo’lаdi, ya’ni :  

)

(



h

H

Q

A



bu yеrdа, А - nаmunаni sindirish uchun sаrflаngаn ish, J; 



 

    Q - mаyatnikning оg’irligi, N; 

 

    H - mаyatnikning zаrbgаchа ko’tаrilgаn bаlаndligi, m; 



 

    h - mаyatnikning zаrbdаn kеyingi ko’tаrilish bаlаndligi, m. 




Download 0,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish