A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti tarix fakulteti

Ijroya hokimiyati-hokimiyatning bo‘linishi nazariyasiga ko‘ra, davlatdagi mustaqil ommaviy hokimiyatlardan (qonun chiqaruvchi va sud hokimiyatlari bilan bir qatorda) biri.
O‘zbekistonda ijroya hokimiyatining rahbari-Prezident, shuningdek, Ijroya hokimiyati organi bo‘lib Vazirlar Mahkamasi va viloyatlar, Toshkent shahar, tuman(shahar) hokimliklari, Qoraqalpog‘iston Respublikasida esa Vazirlar Kengashi va tuman (shahar) hokimliklari hisoblanadi.
Inson va fuqarolarning huquq va erkinliklari-insonga bekamu ko‘st yashash imkoniyatini beruvchi va iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, siyosiy sohalarda o‘zining imkoniyat va talablarini amalga oshirishni ta’minlovchi huquqiy maqom.
Inson va fuqarolarning huquq va erkinliklarini shartli ravishda quyidagi uchta asosiy guruhga ajratishimiz mumkin:
1.SHaxsiy huquq va erkinliklar (yashash, aybsiz deb hisoblash, shaxsiy dahlsizlik, turar joy dahlsizligi, erkin ko‘chib yurish, fikrlash, so‘z va e’tiqod erkinligi, axborot olish, tarqatish, vijdon erkinligi va boshq.)
2.Siyosiy huquq va erkinliklar (saylash va saylanish, siyosiy faoliyat yuritish, siyosiy partiya, kasaba uyushmalari, jamoat birlashmalariga a’zo bo‘lish, namoyish va mitinglarda qonuniy asosda ishtirok etish, vakolatli davlat organlariga ariza va shikoyatlar bilan murojaat etish va boshq.)
3.Ijtimoiy-iqtisodiy huquq va erkinliklar (mulkdor bo‘lish, mehnat qilish, adolatli mehnat sharoitlarida ishlash, dam olish, pensiya, ijtimoiy ta’minot, malakali tibbiy xizmatdan foydalanish, bilim olish, ilmiy texnikaviy ijod erkinligi va madaniyat yutuqlaridan voydalanish va hakozo).
Inson huquqlari bo‘yicha vakil-parlamentning O‘zbekiston Respublikasida davlat organlari, fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlari, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar va jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslarning inson huquqlariga oid amaldagi qonunlarga rioya etilishi samaradorligini nazorat qilish vakolatiga ega bo‘lgan mansabdor shaxsi. Inson huquqlari bo‘yicha vakil ko‘pgina xorijiy mamlakatlarda mavjud bo‘lgan institut-ombudsmanning o‘zbekcha ko‘rinishi. U birinchi bor “Oliy Majlisning inson huquqlari bo‘yicha vakili (ombudsman) to‘g‘risida”gi 1997 yil 24 aprel qonuni bilan joriy etilgan. Inson huquqlari bo‘yicha vakil Oliy Majlis tomonidan deputatlar orasidan Oliy Majlis vakolati muddatiga saylanadi.
Korrupsiya (lot. Corruptio-pora berib sotib olish)-mansabdor shaxslar tomonidan ularga berilgan huquqlar va hokimiyat imkoniyatlaridan shaxsiy boylik orttirish uchun foydalanishda ifodalanuvchi siyosat yoki davlat boshqaruvi sohasidagi jinoiy faoliyat.