A. Q. Q a y im o V aholi yashash joylarini

Y O ‘LLARNI KO1 KALAM ZORLASHTIRISH
Avtomobil  magistrallarini  ko‘kalamzorlashtirish:  yoTning  har 
ikkala  tom oniga  ekiladigan  himoya  va  manzarali  ekinzorlar, 
yoTning  boTish  chizig‘ini  (1  toifali  yoTlarda)  ko‘kalamzorlash- 
tirish,  chorrahalarni,  avtobus  bekatlarini,  yoTovchi  va  haydov-
chilam ing uzoqroq dam olishga moTjallangan joylarni ko‘kalamzor- 
lashtirishni  o ‘z  ichiga oladi.
Ko‘kalamzorlashtirish  asosan  yoT  bo‘yi  ihotazorlari  boTib, 
yoTni  emirilishdan  saqlaydi,  harakat  xavfsizligini  ta ’minlovchi 
qulay  iqlim va gigienik sharoitlarini vujudga keltiradi.
Ushbu  ekinzorlar  rel’efning  tekislik  joylarida,  qatorlab  ekish 
yoTi  bilan  barpo  etiladi,  qatorlar  soni  yoT  chetidagi  kenglik  bilan 
belgilanadi.  Qishloq  xo‘jalik  ekinlari  chegarasida  yaratilgan  ko‘p 
qatorli  ekinzorlar  bir  vaqtning  o 4zida  dalani  himoyalovchi 
ihotazorlar boTib xizmat qiladi.
YoTning tepalik joyli  qismlarida asosan daraxt-butalar joylash- 
tiriladi.  Qatorli  ihotazorlar  0 ‘zbekistonning  janubiy  tumanlari 
yoTlarida  alohida  ahamiyat  kasb  etadi.  Lekin,  bir  xildagi  qator 
ekinzorlari  transport  xaydovchisini  toliqtirib  qo'yadi.  YoT  harakati 
xavfsizligini ta ’minlash maqsadida, qatorli  ekinlar orasida manzarali 
daraxtlar guruhi,  butalar guruhi  va  ularni  aralash  ekinzorlarini  barpo 
etish  mumkin.  YoTning  boTish  qismida  qatorli  butalar,  butalar 
guruhlari,  past  bo‘yli  daraxtlar,  gullar  ekiladi.  Uni  chegaralash 
uchun  bordyurlar,  yashil  U fsiqlar  yoki  betonli  devorcha  barpo 
etiladi.  BoTinish  qismidagi  daraxtlar  gazonlarda  (chim  ustida) 
ekiladi.
Avtobus  bekatlarining  orqa  tomonidan  qatorli  ekinzorlar; 
bekatning  ikkala  tomonida  esa -   daraxt va  butaiaming  alohida  yoki 
guruhlangan  ekinlari  yaratiladi.  Imkoniyati  mavjud  boTgan 
joylarda,  bekat  oldida  rabatkalar  joylashtiriladi.  Ochiq  hudud  bor 
boTgan  joylarda  bir  yoki  bir  nechta  turlardan  kichik  daraxzorlar 
ekiladi. Bu joylar dam olish uchun moslashtiriladi.
Tem ir  yoTlam i  ko'kalamzorlashtirish:  ko‘p  qatorli  o ‘rmon 
ekinzorlarini  yaratish  (yoTlarni  qum  va  qor  ko'chkilaridan 
muhofazalash  maqsadida);  temir  yoT  yonidagi  posyolkalami 
ko1 kalamzorlashtirish  yaqin  joyda  joylashgan  suv  havzalari  va 
koTlami  ko‘kalamzorIashtirish;  temir  yoT  vokzallarini  ko‘kalam- 
zorlashtirishni o ‘z ichiga oladi.

---

1.  Y o‘llami  ko‘kalamzorlashtirish tadbirlariga nim alar kiradi?
2.  Yo‘l  b o ‘ylariga qanday daraxtlarni ekish tavsiya etiladi?
3.  Tem ir  y o ‘llarni  ko‘kalamzorlashtirishning  o ‘ziga  xos 
xususiyatlari  nimalardan  iborat?