А. Пирматов, С. Л. Матисмаилов, Қ.Ғ



Download 5,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/106
Sana11.07.2022
Hajmi5,47 Mb.
#774249
TuriУчебник
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   106
Bog'liq
jigirish texnologiyasi

P
q



ва 
2
sin

P
p



(1) 
Бу ерда: q'-толаларни ишчи валик ѐки қалпоқча гарнитурасига жойлаш 
кучи; Р'-толаларни ишчи валик игналар ѐки қалпоқчага бостириш кучи. 
Ишчи валик ѐки қалпоқча игналари асосий барабан гарнитурасидаги 
толаларга Р" куч билан таъсир этиб, барабан толаларни олдинга катта тезлик 
билан суради. Бу куч қуйидаги ташкил этувчиларга бўлиниши мумкин. 
2
cos

P
q



ва
2
sin

P
p



(2) 
Бу ерда: q"— толаларни барабан гарнитурасига жойлаш кучи; р"—
толаларни барабан игналари ва тишларига босиш кучи; 
2
1
,


- ишчи қисмларнинг игналари ѐки тишлари ѐки қалпоқчаларнинг асосий 
барабан ва тегишли ишчи органга уринма орасидаги бурчаклар. 
Барабан тола тутамларини илаштириб,ишчи валик ѐки қапоқча 
гарнитураси билан кам туташган жойгача олиб чиқади. Ишчи валик ѐки 
қалпоқча тамонидан ушлаб қолинган қисмлар уларнинг ўзида қолади. 


54 
Натижада материал тутамларида чўзилиш кучлари хосил бўлиб тутамлар 
маскур куч таъсирида бўлинади: бир қисим тутамлар барабанда қолса, 
бошқалари эса ишчи валик ва қалпоқчаларда қолади. Хар бир тутамга 
барабан ва ишчи валик ѐки қалпоқчанинг кўп сонли игналари ѐки тишлари 
таъсир қилиб, натижада тараш жараѐни рўй беради. Чўзилиш кучланишининг 
қиймати, тутамланинг ўзаро жипслашганлигига кўп жихатдан боғлиқ.
Юқоридаги формулалардан кўриниб турибдики гарнитуранинг 
кириштириш бурчагини камайиши ва унинг қосинусини оғиши толаларни 
гарнитурага жойлайдиган кучни оширади, толаларни игна ѐки тишларга 
босувчи куч эса аксинча камаяди, чунки унинг синуси камаяди. 
Р'=Р"-Р 
Карда тараш жараѐнининг бир-бирига яқинлашган гарнитуралар 
орасида ишчи органларнинг нисбатан катта тезлиги асосида (
ш
б
v
v

ѐки 
в
б
v
v

) кечади. Бу тезлик тараш тезлиги дейилади. Тараш машинасида бир 
қанча тараш органлари жойлашган бўлиб, улар толали материални кўп марта 
таралишини таъминлайди валик секин айланиб узун учларини олиб 
қўйиладиган валикка олиб келади. Олиб қўйиладиган валик игналари валик 
тамонга 
эгилган 
бўлади. 
Олиб 
қўйиладиган валик асосий валикка 
нисбатан 20-40 марта тез айланиб, валик 
юзасида 
толаларни 
илиб 
кетади. 
Гарнитура 
ва 
валикларни 
икки 
тамонлама учрашган жойи толаларни 
олиб қўйиладиган валикка узатади. Узун 
толаларнинг 
олдинги 
учи 
олиб 
қўйиладиган валикка илашиб, кейинги 
учи валикда қолиб, чўзиб тараш жараѐни 
рўй беради. Калта толалар эса узун толаларга илашади. Барабан ва олиб 
қўйиладиган валикнинг ўзаро таъсири бошқача характерда кечади. Барабан 
олиб 
қўйиладиган 
валикка 
тола 
билан 
қопланган 
гарнитурани 
яқинлаштиради (27-расм).
27-расм. Ишчи жуфтликнинг 
бош барабан билан ўзаро 
таъсири. 


55 
Нисбатан кам фарқли масофада (0,35-0,6 мм) ва катта илгариланма 
тезлик билан валик толаларини илаштириб тортиб олади. Олиб қўйиладиган 
валик гарнитурасининг асосий барабанга нисбатан қия холда жойлашиши
толаларни 
унга ўтишида 
хеч қандай 
тўсиқларга учрамайди. Бу ердаги қаршилик 
кучининг 
қиймати 
шунчалик 
камки, 
барабандан 
валикка 
ўтаѐтган 
тола 
тутамларини ажрата олмайди.
Асосий барабан толали материални 
қалпоқчалар ѐки ишчи валиклар ѐрдамида 
тараганидан сўнг, массани олиб қўйиладиган 
барабанга узатади.
5
Бу барабаннинг тезлиги 
нисбатан кам, айланиш йўналиши асосий 
барабанга қарама-қарши бўлгани билан, игналари барабан томонга 
оғдирилган (28-расм). Асосий ва олиб қўйиладиган барабанлар 
гарнитураларининг ўзаро таъсири худди асосий барабан ва олиб қўйиладиган 
валик сингари кечади. Фақат фарқи шундаки, олиб қўйиладиган валикдаги 
тола массаси яна қайта асосий барабанга тушади. Аммо, асосий барабандан 
олиб қўйиладиган барабанга тола материали ўтганда, масса тароқ билан 
машинадан чиқариб олинади. Шундай қилиб, кўрсатилган ўхшашликка 
биноан тегишли кучлар толаларни асосий ва олиб қўйиладиган барабанларга 
жойлайди. Шундай қилиб чиққан холда, тола материали қисман олиб 
қўйиладиган барабан юзасига ўтса, қолган асосий барабанда қолади. Тажриба 
синов ишлари буни амалда тасдиқлабгина қолмай, балки тола материалининг 
кўп қисми асосий барабандақолиб кетишини хам амалда исботлади.
Шундай экан, асосий ва олиб қўйиладиган барабанларнинг гарнитуралари 
бир-биридан узоқлашганда, юзага келадиган кучлар таъсиридаматериал 
ажралиб, унинг бир қисми асосий барабанда қолиб кетади. Бундай тола 
тақсимоти 
асосий 
барабаннинг 
тўлдирилиш 
қийматини
5
Warner Klein The Rieter Manual of Spinning Volume-2 Blowroom Carding 2014, 62-72 
28-расм. Бош барабаннинг 
ажратувчи барабан билан 
ўзаро таъсири 
υ
б 
υ
а 


56 
ошириб, иш жараѐнида олиб қўйиладиган барабан фақатгина оз миқдордаги 
толаларни ўзига тортиб олиши маълум бўлди.
Тараш машиналари ишчи қисмларини қоплаш учун қаттиқ, эластик ва 
ярим қаттиқ гарнитуралар ишлатилади.
Қаттиқ гарнитура шартли равишда икки гуруҳга ажратилади:
1)
арра тишли – қабул барабанини жихозлаш учун; 
2)
ЦМПЛ – бош ва ажратувчи барабанларни жиҳозлаш учун. 
29-расм. Арра тишли гарнитура

– тишлар қадами, мм

- тишнинг қиялик бурчаги, рад
H
–тишлар асосининг қалинлиги, мм
h
– гарнитура баландлиги, мм 
h
3
 
– тиш баландлиги, мм 
30-расм. Ц М П Л 
H – гарнитура баландлиги, мм
B – гарнитура асосининг қалинлиги, мм 
t
– тишлар қадами, мм 
h
1
– тиш баландлиги, мм 

-тишнинг олд қирраси қиялик бурчаги, 
рад 
r – эгрилиги радиуси, мм 
a – тишнинг юқори қисми кенглиги, мм
b
1
– тишнинг юқори қисми қалинлиги, мм 
b
2
– тиш асосининг қалинлиги, мм 
h
3
– гарнитура асосининг баландлиги, мм 
Типик ЦМПЛ тишлари тобланган, асоси тобланмаганлиги учун 
барабан сиртига жипс ѐтади.


57 
31-расм. Мусбат ва манфий 
бурчакли Ц М П Л
Бундай 
гарнитура 
Япония 
тараш 
машиналарида 
ишлатилади.

- 85
0


1
- 115
0
бўлгани учун 
тишлар оралиғига момиқлар кам 
киради 
Тишларнинг олд қирралари шаклдор қилиб тайѐрланган бўлиб, улар 
бош барабан сиртини қоплашга тавсия этилади.
32-расм. Шаклдор Ц М П Л
Бош барабан гарнитураси толанинг кам 
хажмда 
жойлашишини 
таъминлаб
шляпкалар билан калта толаларнинг 
таралишига 
(ажралишига) 
яхши 
имконият яратиши шарт.
 
Ажратувчи барабан гарнитураси эса, кўпроқ хажмда тола 
жойлашишини таъминлаб, бош барабандан уларнинг ажралишини 
енгилаштириши керак. 
Ц М П Л лар махсус қурилма ѐрдамида тараш машинасининг ўзида 
барабан сиртига тортиб ўралади. Уларнинг учлари (бошланиши ва охири) 
барабан четларига кавшарланади.
Қабул барабани ва валиклар устахонада жойлашган стационар 
қурилмада тортилиб ўралади. 
Хорижий фирмалар тавсия этаѐтган Ц М П Л тишларининг ҳар бири 
фрезер ѐрдамида чархланиб уларнинг тайѐрланиш аниқлиги 0,01 мм гача 
етказилади. Штамповка қилинган Ц М П Л ларда эса тайѐрлананиш аниқлиги 
0,02 мм.
«Ашворт» (АҚШ) фирмаси шляпкалар учун ҳам арра тишли 
гарнитурларни тавсия этмоқда у Ц М П Л қирқимларидан иборат бўлиб, ҳар 
бир қирқим 150
0
қилиб эгилади, бир-бирига жиплаштириб маҳсус шаклда 
пластмасса қоришмаси билан тўлдирилади. Бу эса шляпкаларни 2-5 йил 
чархламасдан ишлатишни таъминлайди. 


58 
Эластик гарнитуралар игна сиртли лента кўринишида, асоси беш 
қатламли тўқимадан иборат бўлиб уларга ингичка пўлат симлар (скобалар) 
ўтказилган. Улар тозаловчи ишчи органларни қоплашда ишлатилади. 
(№ 100-140) Ишлаш муддати 5-7 йил, ҳар 100-110 соатда чархлаш тавсия 
қилинади.
33-расм. Эластик гарнитура

Download 5,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   106




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish