1
60
90
45
16
52
90
45
2
50
75
50
17
56
75
30
3
58
100
40
18
50
100
40
4
56
90
40
19
55
81
35
5
55
81
36
20
60
90
30
6
60
90
30
21
50
90
40
7
50
78
52
22
58
90
36
8
58
90
36
23
56
85
34
9
60
81
36
24
60
84
42
10
60
80
40
25
50
95
38
11
50
90
40
26
60
86
43
12
60
95
38
27
56
90
40
13
60
90
40
28
60
81
36
14
60
88
44
29
58
102
34
15
55
81
36
30
50
90
40
30
«Yuxslii» va «ЛЧо» baholarga o'qiydigan talabalar uchun vint sirtini
yttnnsligu oid grafik vazifa beriladi.
IJtthbu grafik vazifada qirqim qo‘llanilgan holda vint sirti chizmasi
quriludi. Rezba qadami o'lcham i asosida yasash chiziqlari va vint kesimi
ku'rtuililadi. Bu vazifani qanday bajarilishiga oid m etodik k o ‘rsatm a
2.10-rusmdu keltirilgan. Buning uchun vint chizig‘i qadami -
P
(
mm
),
o'rum lnr soni - 1, vint profili -
trapetsiya
(
ABC D
) va
d, d l
diam etrlar
(mm)
kabi param etrlar zarur b o ‘ladi. Bundan tashqari grafik vazifada
vint u/.unligi va o ‘ram yo ‘nalishi berilgan (2.2-jadval). Bajarish tartibi
quyldngichu:
й)
(/
va
d t
diametrlarda silindr proyeksiyalari chiziladi;
h) vint prolilining frontal proyeksiyasi chiziladi;
h
)
vint chiziqlarining proyeksiyalari yasaladi (
2
.
1 0
-rasm,
a).
2.10-nism ,
b
da
A
va
В
nuqtalardan chizilgan vint chiziqlarining
yMMttlirthi ko'rsatilgan. Qolgan
С
va
D
nuqtalardan ham shu tartibda vint
chi/.iqlari chiziladi. Yasalgan barcha vint chiziqlari m antiqan vint sirti
o ‘rainini hosil qiladi.
tJstki ko‘rinishday4-/J qirqim bajarilgan (2 .10-rasm, c). Kesim chizig‘i
o '/id a to ‘g ‘ri chiziq kesmasi,
2
xil radiusdagi aylana yoylari va lekalo
cgri chizig‘i (Arximed spirali)ni jam lagan. Arximed spiralidagi nuqtalar
quyidagicha aniqlanadi. Vint o ‘qi orqali gorizontal proyeksiyalovchi
PH
tckislik o ‘tkaziladi (chizmada tekislik aylanani teng b o ‘lakka b o ‘luvchi
miqtn orqali o'tkazilm oqda). Bu tekislik profili b o ‘yicha vint chizig'ini
A' tH ‘
p ' !
(to'rtburchak) va
A ’B ’C ’D ’
(
PH
bilan ustm a-ust tushgan
l o 'g 'r i chiziq kesm asi) b o ‘yicha kesadi.
A ’ 1B ' [C ’p '
; ning
A ’p ’t
lomonida
N
' nuqta va uning gorizontal proyeksiyasi
N
aniqlanadi.
N
nuqta
i/lanayotgan egri chiziq - Arximed spiraliga tegishli bo‘ladi. Shuningdek,
N
miqtaning
N ’
frontal proyeksiyasi
A-A
tekislikning izi bilan ustma-ust
tUflhadi. Mantiqan lekalo egri chizig‘ining bir nechta shunday nuqtalari
nniqlunadi va u hosil qilinadi.
2
.
1 1
-rasm da vint chizig‘i va sirtiga oid grafik ishning bajarilgan
littinunasi keltirilgan. Talabalar undan foydalanib vazifani bajarishi
mumkin.
31
Do'stlaringiz bilan baham: |