A n V a r c h o r iy e V

lar kiradi. 
B unday kishilar h ech q a ch o n h is-tu y g 'u ta ’siriga
berilm aydilar. N afsn i jilovlash m alakasiga ega b o'ladilar. Q ur’o n i
Karim , H adisi S harif talablariga ham isha rioya qiladilar. Qalblari
d o im o
ilo h iy ruh b ila n to 'la b o 'la d i. 
U la r b o sh q a la r d a n
rostgo'yligi, adolatparvarligi bilan ajralib turadi.
«Martabai ruh» turkum iga m ansub kishilar iloh iy kuch-qudrat-
ga ega b o 'lib , od am lard a O lloh fazilatlari, xislatlarinin g q ay
darajada sh akllan ganligini kuzatib turadilar. B oshq ach aroq a ytga­
n im izd a, o d am lar qiyofasid agi X u d o aksini o'rganadilar. B u n ­
d a y k ish ila r h a lo l- u p o k lik d a yuksak darajaga 
k o 'ta r ilg a n
sh ay x -u avliyolardir.
Yuqoridagi fikr-m ulohazalardan ko'rinib turibdiki, so'fiylik n in g
a m aliy otiga ko'ra, barkam ol in son o 'z nafsini tiya olad iga n ,
aq l-farosatn i har q an d ay h issiyotd an ustun q o 'y a b ilad ig an ,
1 Qarang: 
Nazarov M.
0 ‘lim etnografiyasi. Fan va turmush, 1992, №1, 
23-bet.
2 
Iskandarov B.
Tasawuf falsafasi. Toshkent, 1995, 39-44-betlar.

---

yuksak m a ’naviyatli, qalbi yaxsh ilik , ezgulik bilan t o ‘la kishidir.
A n a sh u n d ay od am lar so n i jam iyatd a q a n ch a k o ‘p b o'lsa, bu
fo n iy olam sh u n ch a barqaror va oso y ish ta b o'lad i.
X asrga kelib, so'fiylik n in g g'oyaviy-n azariy asosi — ta sa w u f-
ning shakllanish jarayoni b osh lan d i1. So'fiylikning g'oyaviy-nazariy
qism i ta sa w u f o'rta asr falsafasidagi Qur’on va Sunna a n ’analariga
asoslanuvchi yirik ta’limotlar: sunniylik va shialikka, m utakallim lik