A n V a r c h o r iy e V

t a ’kid lagan larid ek , 
in so n b o rlig 'in i 
u ch g o rizo n ta l o la m n in g
(farishtalar, sa m o v iy , e le m e n ta r ) birortasiga ham o 'x sh a tish
m u m k in em as. C h u nk i in son o la m i bu o la m la m in g har biriga
vertikal harakat q ilish y o 'li b ilan kirib o lad i. In son tabiati
b oshq a m axluqotlardan « iloh iy tak om illashtirish » to m o n b orayo-
tgani bilan tubdan farq qiladi.
K o'rinib turibdiki, Pikoning gu m an izm i antropotsentrik xarak-
terga ega b o'lib , ola m n in g m arkaziga insonni joylashtiradi. In son
tabiati olam d agi b osh q a m axlu q otlar tabiatidan keskin farq q i­
ladi. O lam dagi m axlu qotlar ich id a en g u lu g 'i, en g ta k o m illa sh -
gan i inson d ir. In son — bu sh u n d ay m axlu qotki, u d o im o ilo h iy
k a m o lo t to m o n in tilish q ob iliyatiga ega. L ekin b u n d ay im k o n i-
yat unga a w a ld a n b erilm ayd i, balki asta -sek in lik b ilan vujudga
k eladi. B uni in so n n in g o 'z i sh akllantiradi.
P ik o olam b ilan od a m orasid agi o 'za ro aloqad orlik m e x a -
n izm in i tushuntirib berishga katta kuch sarflaydi. O 'zinin g « G ep -
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

tapll» asarida ta ’kidlaganidek, in son o ‘ziga xos t o ‘rtin ch i olam
b o'lib , q uyosh osti, yu ld u z o sti, o y osti ola m la r b ilan bir
qatorda turadi. «Insonning qadr-qim m ati to ‘g ‘risidagi nutq» asarida
e tir o f etilgan id ek , in son bir to m o n d a n , h am m a m avjudotlar
orasida, xu susan , yer bilan o sm o n orasida v o sita ch i vazifasini
bajarsa, 
ik k in ch i to m o n d a n , olam dagi jam ik i m avjudotlardan
yuqorida turadi. C h u n k i, deb ta ’kidlaydi Piko, o ‘z in in g «A stro-