A. N. Samadov, O. S. Jumanov

Polivinilbutiral. Polivinil spirti va yog„ aldegidini polikondensatsiya 

---

179 
 
qilib olinadi. Tosh tekkanda parchalanmaydigan avtomashina oynalarining 
o„rta qatlami uchun ishlatiladi. 
 
1 1 .4 . T a r ki b i   o ‗zg a r ti r i l g a n  ta b i i y  p o l i me r l a r d a n    
o l i n g a n   p l a s t m a s s a l a r  
 
Bunday plastmassalar tabiiy yuqori molekulali organik moddalardan 
tarkibini  ba‟zi  moddalar  ta‟sirida  o„zgartirib  (modi-fikatsiyalab)  olinadi. 
Ular ikki guruhga bo„linadi. 
Proteinoplastlar.  Bular  oqsil  (protein)  moddalaridan  olinib,  tovar 
ishlab  chiqarishda,  asosan,  galalit  nomli  turi  ishlatiladi.  U  kazeindan  (sut 
mahsulotlarining  qoldiqlaridan)  mochevina  (karbamid)  va  dimetilanilin 
yoki  difenilamin  ta‟sirida  olinadi.  Kazeinda  bo„yoqlar  turli  kattalikdagi 
kolloid  zarrachalari  shaklida  eriganligi  tufayli  har  xil  tovlanadigan 
plastmassalar  tayyorlanadi.  Galalitdan,  asosan,  sadaf,  kahrabo  va  fil 
suyagiga  o„xshash  tugmalar  ishlab  chiqariladi.  Bu  plastmassaning 
kamchiligi issiqlikka chidamsizligidir.