A. N. Norchayev, T. B. Sadikov, M. Z. Nurfayziyeva mintaqaviy turizm

V. Nurota rayoni o‘zining ajoyib tabiat manzaralari, tarixiy arxitektura yodgorliklari bilan kishilarni maftun etadi. 1975- yilda tashkil etilgan va maydoni 17,8 ming ga bo‘lgan Nurota tog‘ yong‘oqzor - meva qo‘riqxonasi mavjud. Bu qo‘riqxonaga "Ekosan" qoshidagi "Ekosantur" firmasi tomonidan ko‘plab marshrutlar uyushtirilgan.


VI. Zarafshon rayonida Zarafshon daryolari qayirlarida joylashgan tuqay landshafti, undagi o‘simlik va hayvonot dunyosini muhofaza qilish uchun tashkillashtrilgan "Zarafshon qo‘rikxonasi" mavjud. Buxoro viloyatinint Shofrikon o‘rmon xo‘jaligi hududida joylashgan qum cho‘l landshafti, u yerdagi o‘simliklar va hayvonlar hamda tarixiy yodgorlik (Vardanza shaxar xarobalari) davlatning alohida yetibori bilan qo‘rikdanadi. "Vardanza qo‘riqxonasi", "To‘dakul flora va faunasini

88
boyitish buyurtmaxonasi", Qoravulbozor xo‘jaligida joylashgan "Jayron-ekomarkazi", suv va botqoqqa moslashgan qushlarni ko‘paytiruvchi "Dengizkul buyurtmaxonasi", Zarafshon tog‘ tizimlaridagi Omonquton va Temurlang karst g‘orlari kabilar. Zarafshon ekoturistik rayonda O‘zbekistonning qadimgi shaharlari Samarqand va Buxoro joylashganligi tufayli ham ekoturlar yakuni tarixiy-diniy arxitektura yodgorliklariga qilinadigan safarlar bilan olib borilishi maqsadga muvofikdir.

VII. Aydarko‘l rayonidagi ko‘llar tizimining paydo bo‘lishi bevosita Mirzacho‘lning o‘zlashtirilishi bilan bog‘likdir. Sizot suvlari hamda zovur-drenaj suvlarining Aydarko‘l botig‘i tomon harakatlanishi natijasida botikdagi Tuzkon ko‘lining kengayishi Arnasoy hamda Aydarko‘l ko‘llarining paydo bo‘lishiga olib keladi. Botiqdagi keyingi dinamik o‘zgarishlar Chordara suv omboridagi (1969) ortiqcha suvlarning tashlanishi bilan bog‘liq. Bu suvlarning to‘planishi natijasida Arnasoy ko‘llari birlashib yagona Aydar ko‘llar tizimini va undagi faunani boyitib beruvchi "Arnasoy buyurtmaxonasi"ni tashkil etilishiga olib keldi.