A moliyalashtirish

Ko'rsatkichlar		Doimiy xarajatlar
Mahsulot blrllglga operatsion daromad
M1 stanok	15 000		20
M2 stanok	21 000		24

92

Qarorlar daraxti yordamida quyidagi hisob-kitoblar amalga oshi­ riladi.

Moliyaviy menejer stanoklar vositasida ishlab chiqariladigan yillik tovarlarga bo'lgan talabni o'rganadi va yillik mahsulot ishlab chiqarish ehtimolligi quyidagicha aniqlanadi:

XJ = 1200 birlik miqdorda 0,4 ehtimollik bilan;

X2 = 2000 birlik miqdorda 0,6 ehtimollik bilan

\ 0oo0

00
00

20xl 200-15000 = 90000 ming so'm.

20x2000-15000 = 25000 ming so'm.

24x1200-21000 = 7800 ming so'm.
24x2000-21000 = 2700 ming so'm.

Yuqorida keltirilgan chizma ma'lumotlari asosida bar bir loyiha bo'yicha kutiladigan matematik daromadni hisoblash mumkin:

E(Rl ) =9000·0,4 = 25000·0,6 =18600 ming so'm; E(R2) = 7800·0,4 = 27000·0,6 =19320 ming so'm.

Demak, M2 stanokni sotib olish bo'yicha ko'zlangan variant iqtisodiy jihatidan samaraliroq hisoblanadi.

Mazkur usul menejerlarning turli sohalarida foydali hisoblanadi. Masalan, boshqarish hisobida kapital qo'yilmalar budjetini tu­ zishda va xususan, qimmatli qog'ozlar bozorini tahlil qilishda samara beradi.

Tijorat korxonalarida faoliyatning asosiy maqsadlaridan biri foyda hisoblanishi bilan rejalashtirish jarayonida ham rejali foydani aniqlash muhim hisoblanadi.

Hozirgi sharoitda O'zbekiston Respublikasi mahsulot ishlab chiqarishni rejalashtirishda assortiment hisob-kitob usulidan keng foydalaniladi. Realizatsiyadan tushum va foydani rejalashtirish assortiment hisob-kitob usulida aniqlanishining 13-jadval ma'lumot asosida ko'rib chiqamiz.
93