|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
2009
|
2010
|
201 1
|
12,7
|
10,7
|
9,0
|
9,0
|
8,1
|
7,4
|
5, 1
|
19,2
|
19,0
|
22,8
|
25,8
|
32,4
|
28,8
|
25,3
|
60,3
|
60,0
|
59,0
|
53,9
|
46,9
|
47,3
|
49,0
|
7,8
|
10,3
|
9,2
|
11,3
|
12,6
|
16,5
|
20,6
|
Ko'rsatkichlar tahlilidan xulosa qilish mumkinki, bugungi kunda jahon moliyaviy-iqtisodiy inqiroz hukm surayotgan bir sharoitda ham O'zbekiston ulkan xorijiy investitsiyalar yo'naltirilayotgan mamla katlar guruhidan joy olmoqda. Bunga albatta, mamlakatimizda olib borilayotgan va uzoq strategik maqsadlarni ko'zlagan investitsion dasturlar hamda tarkibiy o'zgarishlarni izchil amalga oshirishda qulay investitsiya muhitining yaratilganligi asosiy omit bo'lmoqda. 2006- 20 I 0- yillar davomida Davlat investitsiya dasturlari doirasida jalb qilingan xorijiy investitsiyalar hajmi 2010-yilda 2006-yilga qaraganda 3,6 barobarga ko'paygan. 2010-yilda to'g'ridan-to'g'ri investitsiyalar umumiy xorijiy investitsiyalarning qariyb 84 foizini, hukumat kafolati ostidagi investitsiyalar esa atiga 16,1 tashkil etgan. Vaholanki, 2006- yilda hukumat kafolati ostidagi investitsiyalar umumiy xorijiy inves titsiyalarning 23,7 foizini tashkil qilgan. Bu ham bo'lsa, Prezidentimiz tomonidan mamlakatni modernizatsiya qilish va iqtisodiyotni diver-
25
sifikatsiya qilish jarayonining to'g'ri va aniq olib borilayotganligidan dalolatd ir.
Umuman rivojlangan mamlakatlar tajribasidan ham ma'lumki, investitsiyalami moliyalashtirishda xo'jalik subyektlarining moliyaviy resurslari alohida ahamiyat kasb etadi. Bu holat, ularning ichki imko niyatlarini birinchi navbatda hisobga olgan holda foydani reinves titsiya qilish va boshqa o'z mablag'larining investitsion jarayonlarga jalb qilish bilan belgilanadi.
lqtisodiyotni erkinlashtirishning hozirgi sharoitida turli tarmoqlar va sohalarni modemizatsiya qilish, tarkibiy islohotlar hamda inves titsiya siyosatining ustuvor yo'nalishlarini belgilashda davlat n ing alohida roli saqlanib qolinmoqda.
lqtisodiyotdagi davlat investitsiyalari o'zining alohida yo'na lishlariga ega bo'lib, bunday investitsion loyihalarni moliyalashtirishda davlat budjeti va budjetdan tashqari fondlarning ahamiyati yuqori bo'layotganligini yuqoridagi 5-jadval ma'lumotlari ham tasdiqlaydi. Hozirgi sharoitda O'zbekiston Respublikasi miqyosida investitsiya dasturlari qabul qilinayotgan bo'lib, ularni moliyalashtirishda moliya viy institutlar, markazlashtirilgan pul fondlarining ahamiyati yuqori
bo'l moqda.
Buni 6-jadval ma'lumotlaridan ko'rish mumkin:
Jadval ma'lumotlaridan ko'rinib turibdiki, davlat budjetidan qabul qilingan investitsiya dasturlarini moliyalashtirish uchun 20 I 0-yilda 825,0 mlrd. so'm ajratilgan.
Shuningdek, tiklanish va taraqqiyot jamg'armasidan 1372,2 mlrd. so'm mablag'lar ajratilishi ko'zda tutilgan. Davlat budjetidan moliya lashtirilishi rejalashtirilgan investitsion loyihalar asosan qishloq xo' jaligini modernizatsiyalash, ijtimoiy sohalarning moddiy texnika ba zasini mustahkamlashga yo'nal tirilgan.
Budjetdan tashqari fondlar umumbelgilangan yo'llar qurilishi, maktablar qurish va iqtisodiyotning bazaviy tarmoqlaridagi mavjud loyihalarni moliyalashtirishga sarflangan.
2010-yilda hukumat kafolati asosida xorijiy investitsiyalar 874,7 mlrd. so'mni tashkil etadi.
Investitsiyadan foydalanishda muhim yo'nalish bo'lib, konkret
loyiha va konkret ishlab chiqarish hisoblanadi. Buning ma'nosi shuki, ma'lum bir vaqt birligida butun jamiyatning ixtiyorida bo'lgan inves-
26
titsiyalarni taqsimlashda ularning ustivorligi raqobatdan tashqarida qoldi.
lqtisodiyotdagi tarkibiy islohotlarni yanada chuqurlashtirish, korxonalarning investitsion faoliyatini jonlantirish, xorijiy inves titsiyalarni, avvalo to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilish va ulardan samarali foydalanish, ishlab ch iqarishn i modernizatsiyalash, texnik hamda texnologik qayta qurollanti rish, yangi ish o'rinlarini shakllantirish va bular asosida milliy iqtisodiyo timizni barqaror hamda dinamik rivojlanishini ta'minlash maqsadida O'zbekiston Respublikasi Prezidenti PP-1213 «O'zbekiston Respub likasining 2010-yilga investitsion dasturi haqida»gi Qarori tasdiq langan bo'lib, ushbu dastur asosidagi kapital qo'yilmalarni moliyalashtirish manbalari tarkibida davlat budjeti va budjetdan tashqari fondlarning ahamiyati yuqori bo'lmoqda. Buni 6-jadval ma'lu motlari orqali ko'rish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
