A. M. Nasimov kimyo o‘qitish uslubiyoti amaliy mashg’ulotlarning ishlanmalari

1 tenglama: HNO₃ + KOH = KNO₃ + H₂O
2 tenglama: H₂SO₄ + 2KOH = K₂SO₄ + 2H₂O
Aralashmalarga doir masalalarni echishda quyidagi o’tish sxemalaridan foydalaniladi:

1 usul.
Eritmadagi kaliy gidroksid miqdorini aniqlaymiz.
m_{вещества} = m _{раствора} *
m (КОН ) = 400 * 0,084 = 33,6 г
v(КОН) = 33: / 56 =0,6 моль
Пусть х - v (HNO₃ ) моль y - v (H₂SO₄)
m (HNO₃ ) = 63x m (H₂SO₄) = 98 y
63x + 98y = 35
1 tenglamadan: v (КОН) = v (HNO₃ ) = х моль
2 tenglamadan: v (КОН) = 2 v (H₂SO₄) = 2 y моль
x + 2y = 0,6
tenglama sistemasini echamiz:
x + 2y = 0,6
63x + 98y = 35
Tenglamadan topamiz: x = 0,4 моль y = 0,1моль
m (H₂SO₄) = 9,8 г m (HNO₃ ) = 25,2 г
(H₂SO₄) = 9,8 / 35 = 0,28 или 28%
(HNO₃ ) =25,2 / 35 = 0,72 или 72%
2 usul:
Kaliu gidroksidni erimadagi miqdorini aniqlaymiz.
m_{вещества} = m _{раствора} *
m (КОН ) = 400 0,084 = 33,6 г
v (КОН) = 33: / 56 =0,6 моль
Agar х - v (КОН), sulfat kislota bilan reaksiiyaga kirishsa,
(0,6 - х) - v (КОН) nitrat kislota bilan reaksiyaga kirishadi desak.
1 tenglamadan: v (HNO₃ ) = v (КОН) = (0,6 - х) моль
2 tenglamadan: v (H₂SO₄) = 1/2 v (КОН) = 0,5х моль
m (H₂SO₄) = 49 х г m (HNO₃ ) = 37,8 - 63х
Tenglama tuzamiz:
49х + 37,8 - 63х = 35
Х = 0,2 моль
m (H₂SO₄) = 9,8 г m (HNO₃ ) = 25,2 г
(H₂SO₄) = 9,8 / 35 = 0,28 или 28%
(HNO₃ ) =25,2 / 35 = 0,72 или 72%
3 usul
Agar х - масса H₂SO₄, (35-х) - масса HNO₃
v (H₂SO₄) = х / 98моль v (HNO₃ )= (35-х) /63моль
1 tenglamadan v (КОН) = v (HNO₃ )=(35-х) / 63моль
2 tenglamadan v (КОН) = 2 v (H₂SO₄) = 2х / 98моль
Tenglama tuzamiz:
(35 -х) /63 + 2х / 98=0,6
3430-98х +126х = 3704,4
х = 9,8 (г)- масса H₂SO₄
25,6 - масса HNO₃
(H₂SO₄) = 9,8 / 35 = 0,28 или 28%
(HNO₃ ) =25,2 / 35 = 0,72 или 72%
Bundan tashqari grafik usullar va boshqa usullar mavjud bo’lib masalalr echishda alternative usullarni toppish o’quvchida o’ziga ishonch ruxini tarbiya qiladi.

9-amaliy mashg’ulot Kimyoviy reaksiyalarning borish qonuniyatlarini o’qitish metodikasi

Dars davomoda ekspertlar yordamida gruppalar ishlari kuzatib boriladi. Dars yakunida test o’tkaziladi.O’qituvchi bilimlarni tekshiradi.
1-gruppaga vazifa

1. 
   Kimyoviy kinetika, kimyoviy muvozanat va termodinamikadan foydalanib chimoliy regionlarda nima uchun g’alla hosildorligi janubda kam bo’lishini tushintiring. (2 o’quvchi doskada)
   
2. 
   Uyda o’tkazilgan metallarning issiq nam qishdagi korroziyadan sovuq qishdagi korroziyadan farqini tushintirib bbering.
   
3. 
   Agaroranizmga xavo bilan zaxar qo’shilib kirsa, bunda ……. Bo’ladi chunki……..…
   
4. 
   Testni bajaring.
   

2-gruppaga vazifa

1. 
   Nima uchun sanoatdaetanol olish uchun etilen emas kartoshka, g’alla’ mevalar olinadi?
   
2. 
   Kraxmal kleysteri bilan bo’ladigan jaryonlarni tushintirib beri ng?
   
3. 
   Nima uchun kardiologik va neyroxirurg operatsiyalardan oldin patsientlar sovutiladi?
   
4. 
   Agar insonda yuqori temeperatura bo’lsa unda……….. sababi…….
   
5. 
   Testni bajaring.