A. M. Nasimov kimyo o‘qitish uslubiyoti amaliy mashg’ulotlarning ishlanmalari

Normal konsentratsiya yoki normallik.
Ta’rif: 1 litr eritmada erigan moddaning gramm ekvivalentlar soni bilan ifodalanishiga eritmaning normal konsentratsiyasi deyiladi va C_N bilan belgilanadi.
= [mol-ekv/l]
bu yerda m-erigan modda massasi [g];
E-erigan modda gramm ekvivalenti[g/ekvivalent];
V-eritma hajmi [l].
M1. 4 l eritmada 30g H₃PO₄ erigan bo’lsa, eritmaning normal konsentratsiyasini hisoblang.

V=4 l = 30g CN-?

CN =

Agar eritmaning foiz konsentratsiyasi ( ) va zichligi (𝜌) berilgan bo’lsa, uning normal konsentratsiyasini topish uchun o’tish formulasidan foydalaniladi.
𝜔→C_N

bu yerda -eritma foiz konsentratsiyasi[%];
𝜌-eritma zichligi [g/ml];
E-erigan modda ekvivalenti [g/ekv].

M2. 45% li (𝜌=1,34g/ml) sulfat kislota eritmasining normal konsentratsiyasi nechaga teng?

𝜔=45% 𝜌-1,34g/ml CN-?

CN =

Eritma molyar va normal konsentratsiyasi orasida quyidagi bog’liqlik bor. Ya’ni molyar massasi ekvivalent massasiga teng moddalar uchun C_M=C_N
Agar kislota asos yoki tuzning ekvivalent faktori 2, 3, 4 yoki 6 ga teng bo’lsa, eritmaning normal konsentratsiyasi uning molyar konsentratsiyasidan shuncha katta bo’ladi.
Masalan: C_M C_N
NaOH 1 1
Ca(OH)₂ 1 2
H₃PO₄ 1 3
Al₂(SO₄)₃ 1 6
H₂SO₄ 1 2
M3 500 ml eritmada 10,4g BaCl₂ erigan bo’lsa, eritmaning molyar va normal konsentratsiyasini hisoblang.

Ve=500ml=0,5 l m(BaCl2)= 10,4g CM-? CN-?

N(BaCl2)= CM= CN=0,2N