A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Oltoy do‘lanasi (Crataegus altaica
Lange.), Hisor d o ia n a s i (Crataegus hissarica Pojark.), sariq mevali
d o ia n a
(Crataegus 
pseudoazarolus 
L.), 
Pontiya 
d o ia n a si
(Crataegus pontica C.K och.) 
turlarini ekish kerak. Bu turlar 
qurg‘oqchilikka chidamli b o iib , har xil sharoitda o‘sa oladi. 
D oiananing ayrim turlari yashil to‘siq uchun juda mos keladi. Ulami 
butash va shakl berish oson. Bular qatoriga 
Oddiy tikanli d o ia n a
(Crataegus oxyacantha L.) 
turlarini kiritish mumkin. D oiana mazali 
mevasi bilan mashhur. Uning ko‘p turi Xitoyda, Italiyada, Jazoirda, 
Ispaniyada, Meksikada va Gvatemalada mevasi uchun ekiladi. Uning 
yetilgan mevasi yumshoq, shirin va nordon bo iadi. Tarkibida qand, 
kislota va S vitamin, karotin va boshqa xil moddalar bor. Undan 
marmelad, qiyom va kisel tayyorlashda foydalaniladi. D oiana 
mevasining mazasi, shakli, rangi, hajmi, tashqi ko‘rinishiga qarab har xil 
b o iad i. 
Crataegus pseudoazarolus L., Crataegus pontica C.Koch.,

---

Crataegus submollis Sarg., 
turlari mevalarining yirikligi bilan diqqatga 
sazovordir.
0 ‘rmonchilik ishlarida do ‘lanadan ko‘p foydalanish mumkin, 
jumladan, 
Crataegus pontica C.K och. 
o‘rmon melioratsiyasi uchun 
juda mos keladi, chunki uning ildiz tizimi yuzada b o iib , yon tomonga 
qarab o ‘sadi va tuproqning yuvilishidan saqlaydi. D oiananing gullari 
nektarli, u turli vaqtda gullashi tufayli gullari yil bo‘yi asalarilar uchun 
oziq manbai boiadi. Mevasidan ekstrakt tayyorlanadi. Barg va gullarini 
qaynatib suvi ichilsa, markaziy asab tizimining tinchlanishiga ta’sir 
etadi. Meva ekstrakti yurak faoliyatini yaxshilashda va qon bosimini 
pasaytirishda ishlatiladi.