A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

G ikori yoki kariya pekan (Carya pecan Engl.) 
bo‘yi 50 m ga, 
diametri 2 m ga yetadigan daraxt. Oval shakldagi shox-shabbali. 
Barglari 9-11 ta lansetsimon bargchalardan iborat. Yong‘og‘i oval 
shaklda. Mevasi lazzatli, iste’mol qilinadi, tarkibida 70% gacha moy 
bor. Issiqsevar o ‘simlik. Tabiiy holda Shimoliy Amerikada uchraydi. 
MDH da ko‘p joyda o ‘stirilib, sinovdan o‘tkazildi. Toshkentda 1950- 
yildan beri o ‘stiriladi. Uni k o ‘cha va parklarga ekish va o‘rmon 
melioratsiyasi hamda ihota qatorlari joriy qilishda foydalanish mumkin.
Oval kariya (Carya ovata K.Koch.), 
bo‘yi 40 m ga diametri 1,5 m 
ga yetadigan daraxt. Shox-shabbasi ixcham, shoxlari osilib o‘sadi.

---

Barglari besh bargchali, ular qalin joylashgan, nihoyatda go‘zal. Mevasi 
ezik, qirrali, po‘sti qalin, m ag‘zi iste’mol qilinadi. Uning yong‘og‘ini 
mahalliy hindu xalqi oziq-ovqat sifatida iste’mol qiladi. Undan sut, yog‘ 
olinadi va tolqonli tortlar tayyorlanadi. U -35 °C gacha bo‘lgan 
sovuqdan zararlanmaydi. Y og‘ochi qattiq b o ‘lib, qiyin yoriladi, yuqori 
kaloriyali yoqilg‘i sifatida, mashinasozlikda foydalaniladi. Shimoliy 
Amerikada tarqalgan.
Tuksiz kariya (Carya glabra Sweet.) 
daraxtining bo‘yi 30 m ga 
yetadi. Shox-shabbasi oval shaklda, shoxlari osilib o ‘sadi. Barglari toq 
patsimon bo‘lib, mag‘zi yeyiladi, ayrim daraxtlamiki achchiq ta’mli, 
shuning uchun yeb boim aydi, sovuqqa chidamsiz, tuproq tanlamaydi. 
Yog‘ochi qattiq, sifatli, shu xususiyati bilan boshqa turlaridan farq 
qiladi. Bu kariya Shimoliy Amerikaning sharqi-janubiy shtatlarida 
daryolar vodiysida tarqalgan.
Yuraksimon kariya (Carya cordiform is K .K och) 
daraxtining 
yog‘ochi oldingi turlariniki singari pishiq emas. Mevasini yeb 
bo‘lmaydi. Sovuqqa chidamli. U Moskvadagi bog'larda ham o‘sadi. 
0 ‘zbekistonga yana