A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

o ‘simliklaridir. Oilada 20 turkum va 145 tur b o iib , ular ichida eng
tavsifli turkumlar sarv, archa, tuyya, biota turkumlari hisoblanadi.

---

SARV (CUPRESSUS) TURKUMI
Ushbu turkumga 0 ‘rta yer dengizi, Himolay, Xitoy, Yaponiya va
Amerikada tarqalgan 15 ta tur kiritilgan. Ninabarglari novdalariga
yondashgan, qipiqsimon, qarama-qarshi. Qubbasi deyarli dumaloq
bo‘lib, rivojlanib chiqqanidan so‘ng ikkinchi yili yetiladi. Bu
o ‘simlikning, ayniqsa, piramidasimon yashil turi mashhurdir. MDH da,
Qrim, Kavkazda manzarali o'simlik sifatida keng ekiladi. B o‘yi 30 metr,
tana diametri 50-60 sm ga yetadi. 4-6 yoshida urug‘ beradi. 1000-1500
yilgacha yashaydi, yog‘ochi sifatli mebel tayyorlashda ishlatiladi.
Toshkentga sarv turlarining faqatgina uchtasi introduksiya qilingan:
arizona sarvisi (Cupressus arizonica Greene.) marosimli sarvi
(Cupressus funebris L.) va Kaliforniya 
sarvisi 
(Cupressus
Goveniana Gord.) sovuqqa chidamli ekanligini k o‘rsatdi.
Arizona sarvisi (Cupressus arizonica Greene.) bo‘yi 20-25 metr,
bir uyli, shox-shabbasi keng konussimon shaklga ega. Asosan u Arizona
togMarida, Kalifomiyada va Shimoliy Meksikada 1500-2400 metr
dengiz sathidan balandliklarida o ‘sadi. 5-6 yoshida ilk gullashi qayd
etildi.
Sarv turlari 0 ‘zbekistonning janubiy hududlarida o ‘rmon xo'jaligi
va ko'kalamzorlashtirish uchun muhim ahamiyatga ega. Ayniqsa,
Arizona sarvisi 0 ‘zbekistonda ko‘kalamzorlashtirish uchun istiqbolli tur
hisoblanadi. Sarvning 
doim yashil sarv (Cupressus sempervirens L.),
yirik mevali sarv (Cupressus macrocarpa Hartw.), Duklo sarvisi
(Cupressus duclouxiana Hick.), Kaliforniya sarvisi (Cupressus