A k a d e m n a s h r

. 

f  . 

,.  ^  

.

U   U IIIIIO  ill  f\U i A

 4  ACAd-ii IC4A Ui IC114G4I I  u u y i  u iu u   u i u o o   V/.. ^  ч** n w|w«. .  — ^

chikroq chaqa  bo'lib,  diametri 21  mm,  og'irligi  5 g edi.  Shuningdek, 

ikkinchi,  uchinchi,  to'rtinchi,  beshinchi  va  oltinchi  o'tishlari  ham 

yengil  bo'ldi,  chunki  bunda  lashkarboshi  mos  ravishda  birinchi 

kundagi  chaqaga  nisbatan og'irligi  2  baravar,  3  baravar,  8  baravar, 

16  baravar va  32 baravar bo'lgan  chaqalarni  olib chiqqandi.

Yettinchi  chaqaning  og'irligi,  bizning  hozirgi  o'lchovimiz  bo'yi- 

cha,  320 gramm  atrofida  bo'lib,  diametri  8,5 sm  (aniqrog'i,  84  mm) 

edi  (agar  chaqaning  hajmi  rosmana  chaqadan  64  baravar  katta 

bo‘lsa,  и atigi 4 baravar qalin bo‘ladi,  chunki 4  ■ 4  •  4 = 64.  Bundan 

keyin  ham  hikoyada  keltiriladigan  chaqalar o ‘lchovini hisoblashda 

buni nazarda tutish kerak).

Sakkizinchi  kuni Terensiy xazinaxonadan  128 ta chaqa og'irligi- 

ga teng keladigan katta quyma tanga olib chiqdi.  Uning og'irligi 640 

g  bo'lib,  diametri  10,5 sm atrofida edi.

To'qqizinchi  kuni  Terensiy  imperator  zaliga  256  ta  rasmana 

chaqaga  teng  keladigan  bitta  yaxlit  tanga  keltirdi.  Uning  diametri 

13 sm atrofida  bo'lib,  1,25  kg  dan  og'irroq edi.

0 ‘n ikkinchi kunga borganda chaqaning diametri salkam 27 sm, 

og'irligi  esa  10,25  kg ga yetdi.

35

---

Shu  choqqacha  lashkarboshiga  marhamat  bilan  qarab  kelgan 

imperator  endi  o'zining  shodligini  yashirmadi.  U  lashkarboshining

12  marta  qatnaganini,  ammo  xazinaxonadan  hammasi  bo'lib  atigi 

2000 dan  sal  ortiqroq  mis chaqa olib chiqqanini  ko'rdi.

O'n  uchinchi  kuni  botir  Terensiy  4096  ta  rasmana  chaqaga 

baravar keladigan  bitta katta chaqani olib chiqdi.  Uning diametri  34 

sm,  og'irligi  20,5  kg  edi.

O'n  to'rtinchi  kuni  Terensiy  xazinaxonadan  olib  chiqqan  tanga- 

ning og'irligi 41  kg  va diametri 42  sm  ga yaqin  edi.

-   Charchamadingmi,  pahlavonim  Terensiy?  -   deb  so'radi  im­

perator kulgisini zo'rg'a  bosib.

-  Yo'q,  shohim,  -   deb javob  berdi  lashkarboshi  peshona  terini 

arta turib.

O'n  beshinchi  kun  keldi.  Bu gal Terensiyning yuki og'ir edi.  U  16 

384 chaqadan quyilgan  kattakon mis brassni  ko'targancha impera­

tor huzuriga zo'r-bazo'r yurib kelardi.  Bu tanganing diametri  53 sm, 

og'irligi  80 kg, ya’ni  baquwat bir askar og'irligiga teng  edi.

0 ‘n  oltinchi  kunga  kelganda  lashkarboshi  yelkasidagi  yukning 

oq'irliqidan  gandiraklab  qoldi.  Yuk  32  768 ta  rasmana  mis  chaqaga 

teng bo Igan  164 kiiogrammiik uiKan orass 

do

 

iid

, aiamein о/  ыи eui.

Lashkarboshi  holdan  toyib  harsillar,  imperator esa  unga  qarab 

iljayardi.

Ertasi  kuni  Terensiy  imperatoming  huzuriga  kirib  kelganida  im­

perator uni  qahqahalar bilan  qarshi  oldi.  U  tangani  qo'lida  ko'tarol- 

may g'ildiratib kelardi.

Uning ko'ndalang kesimi (diametri) 84 sm, og'irligi 328 kg bo'lib, 

65 536 ta  rasmana  miss brassga teng  edi.

O'n sakkizinchi kun Terensiy uchun  boyishining oxirgi kuni bo'ldi. 

Bu  safar unga  131  072 ta  rasmana  brassga teng  bo'lgan  ulkan tan­

gani olib chiqish  nasib etdi.  Uning  ko'ndalang  kesimi bir metrdan or­

tiq, og'irligi 655 kg edi. Terensiy o'z nayzasini dastak qilib ulkan miss 

brassni imperatoming qabulxonasiga bor kuchi bilan arang g'ildiratib 

kelgandi.  Ulkan tanga pul imperator oyog'i ostiga gumburlab tushdi.

Terensiy butunlay holdan toygandi.

-  Darmonim quridi...  bas, -  deb  pichirladi  u.

Imperator o'z hiylasining muvaffaqiyatli chiqqanidan zavqlanib, o'zi- 

ni kulgidan bazo'r to'xtatib qoldi. U xazinachiga Terensiyning hammasi 

bo'lib qancha brass olib chiqishga erishganini hisoblashni buyurdi.

Xazinachi topshiriqni  bajarib bo'lib,  dedi:

36

---

-  

Shohim,  sening  soyayi  davlatingda  pahlavon  sarkardang  Te­

rensiy  mukofotga 262  143  mis  brass oldi.

Shunday qilib,  xasis imperator lashkarboshi Terensiyga u so'ra- 

gan  bir million  dinoming  qariyb 20 dan  bir ulushini  berdi,  xolos.

★ 

* 

*

Biz xazinachining  qilgan  hisobini,  shu  bilan  birga,  olib chiqilgan 

tanga  pullar  vaznini  ham  tekshirib  ko'ramiz.  Terensiy olib  chiqqan 

brasslar: