A. J. Tuychiyev Iqtisoiyot fanlari doktori, professor

Auditning umumqabul qilingan standartlari 
To’g’ri rejalashtirish 
va nazorat. 
Ichki nazorat 
tizimini 
tushunishning 
etarliligi. 
Zarur dalillarning 
etarli miqdori. 
Ob’ektlarining ish 
standartlari 
Hisobotning GAAP 
bilan mos kelishi. 
GAAP qoidala 
riga amal qilin 
maydigan holat 
lar. 
Ma’lumotlar bilan 
yoritib berishning 
etarliligi. 
Moliyaviy hisobot 
haqida fikrning to’liq 
bayon etilishi. 
Majburiy 
tay
yo
rgarlik va 
ma
h
oratlilik. 
Musta
q
illik. 
Majburiy malakaviy 
ziyraklik. 
Xulosa standartlari 
Umumiy malaka va 
etika standartlari 

---

59 
3.
Majburiy malakaviy ziyraklik. Tekshirishni o’tkazishda va xulosani 
tayyorlashda auditordan professional ziyraklik talab etiladi.
Ob’ektlarning ish standartlari: 
1.
To’g’ri rejalashtirish va nazorat. Ishni auditorlik tekshiruvi muvofiq 
holda rejalashtirilishi lozim, agarda auditorning yordamchilari mavjud bo’lsa, 
ularning faoliyatini nazorat qilib borish lozim. 
2.
Ichki nazorat tizimini tushunishning etarliligi. Auditor auditorlik 
tekshiruvining ko’lami va unga sarflanadigan vaqtni to’g’ri belgilash maqsadida 
ichki nazorat tizimiga etarlicha baho berishi shart. 
3.
Zarur dalillarning etarli miqdori. Auditorlik hisoboti haqida fikr 
tayyorlash uchun tekshirish, so’roq, kuzatish va tasdiq usullari orqali etarli hajmda 
dalillar yig’ish. 
Xulosa standartlari: 
1.
Hisobotning GAAP bilan mos tushishi. Xulosada moliyaviy hisobotning 
buxgalteriya hisobining umumqabul qilingan tamoyillarga mos kelishi haqida 
ma’lumot keltirib o’tiladi. 
2.
GAAP qoidalariga amal qilinmaydigan holatlar. Xulosada o’tgan yillar 
nuqtai nazaridan hisobot yilida ko’zda tutilmagan holatlar mavjudligi aniqlanishi 
kerak. 
3.
Ma’lumotlar bilan yoritib berishning etarliligi. Moliyaviy hisobotdagi 
axborot to’liq adekvat holda yoritib berilishi lozim, agarda xulosada boshqa 
holatlar ko’zda tutilmagan bo’lsa.
4.
Moliyaviy hisobot haqida fikrning to’liq bayon etilishi. Xulosa moliyaviy 
hisobotning to’liqligi haqida fikrni yoki fikrning mavjud emasligi haqida tasdiqni 
o’z ichiga olishi kerak. Agarda yakuniy xulosa berilmagan bo’lsa, mos keluvchi 
tamoyillar bilan inobatga olish kerak. Auditorning ismi moliyaviy hisobot bilan 
bog’liq barcha hollarda xulosada auditorlik tekshiruvining aniq shakldagi turi 
bayon qilinishi shart, agarda bu ko’zda tutilgan bo’lsa, shuningdek, auditor o’z 
zimmasiga oladigan mas’uliyatning darajasi haqida fikr bildirib o’tishi kerak.

---

60 
AICPA o'n standartlari o'rniga, auditda yetakchi etti asosiy tamoyillarni 
ishlab chiqdi. Ularning o'ziga xos tamoyillari to'rt kategoriya bo’lib, ular 
quyidagilar: