А д а б и й портрет абдуғафур расулов озод шарафиддинов

танқидчи ҳам бундай масалаларга ботиниб 
қўл ура олмайди. Масаланинг илдизини ёри- 
тиш, илмий қонуниятлар бирлигига суяниб иш 
кўриш фалсафий услубдаги танқидчиларга 
хос. Шундай воқеа-ҳодисалар, ижодкорлар, 
асарлар борки, улар моҳиятини, жамиятдаги 
ўрни-ю, хизматини, кишиларга таъсирини ёри- 
тиш учун теран илмий мулоҳазаларга берил- 
моқ, кўпинча идеализм билан материализм 
аро ўтадиган чегарагача етиб бориш лозим 
бўлади. Фалсафий оқимдаги танқидчиларда 
мантиқ кучи изчил бўлиб, улар кўпинча фал- 
сафанинг туб масалаларига яқинлашадилар, 
икки йўналишдан 
бирини тасдиқлайдилар. 
М . Бахтиннинг Ф. Достоевскнй асарлари ҳақи- 
даги тадқиқотлари, Б. Сучковнинг инсонни 
тушуниш 
ва 
талқшн 
қилиниши 
ҳақидаги 
ишлари, М . Ойбек ва 
В. Зоҳидовларнинг 
Навоий дунёқараши, асарларидаги фалсафий 
қарашлар илдизи тўгрисидаги мақолаларида 
фалсафий услубнинг белгилари кўзга ташла- 
нади. Абдулла Ориповнинг «Эҳтиёж фар- 
занди» мақоласида поэзияни
1
Нг фалсафий асос- 
лари тўғрисида айтилган мулоҳазалар киши- 
ни қувонтиради.
Ҳиссий-образли услубий йўналиш танқид- 
чилигимизда чуқур илдиз отган. Бу йўналиш 
бадиий адабиётнинг ижтимоий-эстетик қим- 
матини ёритишни, бадинйликка алоҳида урғу 
беришни, 
танқидчи 
шахсининг 
мукаммал 
намоён бўлишини тақозо этади. Бу йўналиш- 
даги танқиднинг хусусиятлари А. С . Пушкин- 
нинг мана бу таърифида тўла ифодаланган- 
дай туюлади: «Танқид санъат ва адабиётдаги 
гўзалликни ва камчиликларни очиб берувчи