А. Бурханов, К. Рахматов

(5.5-чизма).
 
5.5-чизма. Иш кучи мобиллигининг турлари. 
Шунингдек, бу мобиллик меҳнат бозорида асосий роль ўйновчи омиллар 
сирасига киради. Ҳар қандай бозорнинг бош мақсади алмашинув бўлгани 
учун жамият меҳнат ресурсларининг иш берувчилар ўртасида максимал 
даражада мобил бўлишидан манфаатдордир. Чунки айнан мана шу тарзда иш 
берувчи ҳам, меҳнат ресурси ҳам айирбошлашдан максимум даражада наф 
кўради. Меҳнат ресурсларининг паст иш ҳақи тўлайдиган корхона, ташкилот 
ва фирмалардан юқори иш ҳақи тўлайдиган корхона, ташкилот ва 
фирмаларга мобиллиги – мувозанат нархидан кам иш ҳақи тўлаётган 
корхона, ташкилот ва фирмаларнинг иш ҳақини оширишга мажбур 
қиладиган асосий омилдир. 
Шу 
билан 
бирга, 
мобиллик 
қўшимча 
харажатлар 
ва 
ортиқча ташвишларни ҳам келтириб чиқаради. Масалан, меҳнат ресурслари 
бошқа ишлар ҳақида маълумотга эга бўлиш учун вақт сарфлашлари керак. 
Боз устига, аксарият ҳолларда улар янги ишга ариза топширишларидан олдин 
эски ишларидан бўшашлари лозим бўлади. Эски иш жойини тарк этиш эса 
ундаги ҳамкасблар, дўстлар ва ўзига хос муҳит билан хайрлашишни, 

---

179
қолаверса, келажакда олиниши мумкин бўлган кафолат ва бонуслардан воз 
кечишни англатади. 
Ҳозир ўлкамизда бандликни ошириш учун янги иш ўринларини асосан 
ижтимоий жабҳа ва бозор инфратузилмасида яратиш мақсадга мувофиқдир. 
Негаки, бу соҳа барча иқтисодий тармоқларга боғлиқ. Бинобарин, унинг 
ривожланиши бошқа тармоқлар равнақи учун локомотив вазифасини ўтайди. 
Меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳоли таркибида иш билан банд 
бўлганларнинг ўзига хос ўрни бор 
(5.6-чизма)
.
Иқтисодий фаол аҳоли, ўз 
навбатида, иш билан банд аҳолини ва ишсизларни қамраб олади. Демак, 
ишсизлар сони камайиши иш билан банд аҳоли кўпайишига олиб келади