A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

M a r k a z iy v a p e r ife r ik a sa b tizim i z a r a r l a n i s h i n in g b o s h q a
s i n d r o i n l a r i
Periferik asab tizimining zararlanishi barcha bemorlarning 
15-50 % ida kuzatiladi. Agar bemorlar chuqurroq tekshirilsa. bu 
ko'rsatkich 80-90 % gacha \ etadi. Markaziy asab tizimi tomonidan 
esa eng ko'p uchraydigan patologiya surunkali sensor nevropatiya 
bo'lib. u 10-30 % bemorlarda kuzatiladi. Klinik xarakteristikasi: 
zararlanishning distal qismda joylashishi. ularning simmetrikligi. 
oyoqlarda o g ‘riq, paresteziyalar, azoblovchi dizesteziya, og'riq 
va vibratsion, ba'zan esa haroratni sezuvchanlikning pasayishi. 
reflekslarning pasayishi. vegetativ buzilishlar. Kamroq hollarda 
nevropatiyaning qo'l va oyoqlar muskullarining kamquvvatligi va 
atrofiyasi kuzatiladigan sensomotor varianti kuzatiladi. Periferik 
asablar zararlanishining yana bir varianti surunkali progressiyalov- 
chi polinevropatiya (Giyen-BaiTe tipidagi poliradikulonevrit). 
Klinik belgilari: proksimal joylashishi. asimmetrikligi. arefleksiv a, 
kuchsiz parezlar. sezuvchanlikning biroz buzilishi. Bosh miya va 
orqa miya suyuqligida oqsillar miqdorining biroz ortishi va pleot- 
sitoz kuzatiladi. OlVdan tashqari bunday o'zgarishlarni SMV cha- 
qirishi mumkin. Kranial nevropatiyalarga sabab kriptokok bo'lishi 
mumkin. Simpatik va parasimpatik disfunksiya 50 % bemorlarda 
aniqlanadi. Muskullarning zararlanishi polimiozit sifatida kechadi. 
ba'zan miopatiya varianti uchrashi mumkin.
OlTSda uchraydigan polimorf nevrologik alomatlarning xil- 
ma-xilligi, ularni yana ko'pgina boshqa kasalliklar bilan diffe-
14d
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

rensiatsiya qilish zarurligi diagnostikani juda qiyinlashtiradi va 
zamonaviy tekshiruv usullaridan: KT. MRT, E^EG. PTSR. IFA. 
orqa miya suyuqligini tekshirish, psixologik testlash va boshqa 
ko'plab usullardan foydalanishni taqozo etadi. Shuni ta ’kidlash 
kerakki, OIV ensefalit o iim n in g sababi bo'lgan hollar protsent- 
da olinganda unchalik k o ‘p b o im a s a ham, boshqa sabablar bilan 
o ig a n bemorlarning barchasida OIV ensefalitiga xos o'zgarishlar 
aniqlangan.