A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V


Kasalxona ichi infeksiyasi sifatida oldini olish



Download 8,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet130/163
Sana22.06.2022
Hajmi8,65 Mb.
#692699
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   163
Bog'liq
OIV. OITS (A.Pakirdinov, U.Valixonov)

Kasalxona ichi infeksiyasi sifatida oldini olish
OIV kasalligi virusini tibbiy m uolajalar orqali vuqishiga y o i
qo 'y m aslik uchun barcha davolash-profilaktika m uassasalarida 
m um kin qadar bir m arotaba ishlatiladigan shprislar. asbob anjom- 
lardan foydalanish tavsiya etiladi. Tibbiy va laboratoriya asbob-an- 
jom larni zarasizlantirish. sterillashdan avvalgi tozalash va sterillash 
tartib qoidalariga qat'iy rioya qilish talab qilinadi. OITS virusini
217
www.ziyouz.com kutubxonasi


yuqtirib olganlar soni keskin k o 'p a y ib borayotganligini inobatga 
olib tibbiyot xodimlari har bir m urojaat qilgan bem orlarga nisbiy 
ravishda O ITSning virusini tashib yuruvchi deb qarashlari kerak.
Shunga binoan. tibbiy yordam ning barcha javhalarida OITS vi- 
rusini boshqa bem orlarga va tibbiy ot xodim lariga yuqishining o l­
dini olish chora-tadbirlariga q a t’iy amal qilish lozim. Buning uchun 
shprislar. ignalar. laboratoriya va boshqa tibbiy asbob-anjom lar 
sterillanm asdan qayta ishlatilishi m an etiladi. M abodo shpris. igna 
va boshqa tibbiy asboblarni sterillanmasdan qay ta ishlatilganda bi- 
ronta shaxsni kasallanganligi aniqlansa, tibbiy ot xodim qonun ol- 
dida jav obgarlikka tortiladi. Juda ham dolzarb m asala OITS virusi 
bilan zararlangan qonni bem orlarga quyib yuborm aslik chora-tad- 
birlarini k o 'rib va amaldagi qoidalarga har bir tibbiy xodim rioya 
qilm og'i lozim.
Q on tayyorlashda quvidagi qoidalarga rioya qilish tavsiya eti­
ladi:
- donorlar qonini har qon topshirganda O lV ga tekshirish:
- donorlar har qon topshirishga kelganda tibbiy ko'rik d a n o 't k a ­
zish va epidem iologik an am n ez to'plash:
- pasporti b o i m a g a n qon topshiruvchilardan qon olmaslik:
- donorlardan O lV g a qon o linganda sanitariya-gigiyenik. dezin- 
feksion. v a epidem ivaga qarshi rejimlarga q a t'iy rioya qilish:
- O lV g a tekshirilgan natijasi manfiy qonlarni alohida muzlat- 
gichda saqlash;
- IFA musbat shaxslarning viloyat (shahar) b o'yicha yagona 
qon topshiruvchilik kartotekasini yuritish:
- qonni faqat hayotiy zarurat tug 'ilg an dag ina quyish;
- qon va qon mahsulotlari quyilganlik to 'g 'ris id a g i barcha 
m a'lum otlarni kasallik tarixiga to 'liq yozib borish.
Quvidagi shaxslar qon to p sh irm c h i (donor) bo'lishi mukin 
e m a s :
- IFA tahlilida m usbat natija bergan shaxslar;
- O IV kasalligiga chalinganlar;
2 1 8
www.ziyouz.com kutubxonasi


- O I V kasal ligiga chalingan shaxslar bilan jinsiy aloqada b o i g a n
shaxslar (jinsiy sherik) va I ta shprisdan um umiy foydalangan gi- 
yohvandlar (parenteral sherik);
- surunkali gepatit (XPG ) va virusli gepatitni barcha turlariga 
chalinganlar va H B S-antigen tashuvchilar;
- tuberkulyoz, malyariya. tanosil va gemofiliya kasailigi bilan 
kasallangan shaxslar;
- yashash joyi noaniqlar;
- pala-partish va notanish shaxslar bilan jinsiy aloqa qiluvchilar 
(jinsiy aloqa qiiish bilan savdo qiluvchilar, erkak erkak bilan jinsiy 
aloqa qiluvchilar);
- qon va qon mahsulotlarini qabul qilganlar;
- igna bilan tanasiga giyohvand m oddani qabul qiluvchi shaxs­
lar;
- jazo hukm ini o 'tay o tg anlar va o ia g a n l a r :
- chet el fuqarolari.
Donor qonida (doimiy donor yoki beminnat qon topshiruvchi 
b o i is h i d a n q at'i nazar) SPID diagnostik laboratoriyasida IFA 
m usbat natija olinsa zudlik bilan qon quyish stansiyasiga yoki 
b o i i m i g a ham d a tum an sanitariya epidem iologiya nazorati marka- 
ziga xabar beriladi. IFA musbat natija haqidagi xabarni laboratori- 
ya mudiri yoki vrach-laborant telefon orqali beradi, so 'n g ra tahlil 
uchun yuborilgan m axsus shakldagi y o i la m n a n i n g nusxasiga javo- 
bi yozib yuboriladi.
IFA m usbat natijali qon yaroqsiz deb topiladi va zudlik bilan
3 kishidan iborat komissiva ishtirokida zararsizlantirib y o 'q qili­
nadi.
Qonni zararsizlantirish uchun IFA m usbat natijali qon maxsus 
idishda xlorli ohak bilan 1:5 nisbatda aralashtirilib 2 soatga qoldi- 
riladi. Bu m uhlat o i g a n d a n s o 'n g k analizatsiyaga t o Lkib yuboriladi 
yoki chetroq joyg a yerga k o i n il a d i . K om issiva IFA m usbat natijali 
qonni zararsizlantirilganiigi va y o 'q qilinganligi haqida dalolatno- 
m a yozadi. Uning nusxasi tum an sanitariya epidem iologiya m arka­
zi epidem iologiga topshiriladi.
219
www.ziyouz.com kutubxonasi


IFA m usbat natijali donor um rbod donorlik hisobidan chiqarila- 
di. Hisobdan chiqarilganligi haqida karta yozib yagona donorlik 
m arkaziga yuboriladi. Y agona donorlik markazi bilan har bir qon 
quyish stansiyasi b o'lim i doimo b o g'lan ib IFA (+) m usbat natijali 
shaxslar kartotekasiga yoki ro'xatini to 'ld irib borish kerak. M uta- 
xassislar qon topshirish uchun kelgan har bir donorni qabul qilish­
dan avval pasportiga qarab, albatta. IFA m usbat natijali shaxslar- 
ning kartotekasini yoki ro'yxatini k o 'rib chiqishi shart. Kartoteka 
yoki ro 'y x a td a topilmasa qon olish tavsiy a etiladi.
Davolash-profilaktika m uassasalarida imkon boricha parenteral 
muolajalarni kamaytirish. ularning o 'rn ig a dori-darmonlarni o g 'iz
orqali vuborish m aqsadga muvofiqdir. Hayotiy k o 'rsa tm a bilan 
parenteral m uolajalar qilinishi zarur bo 'lganda, albatta, bir marta 
ishlatiladigan shpris va boshqa tibbiy asbob-anjom lardan foy d a ­
lanish lozim. amm o uni qayta ishlatish m um kin emasligini har bir 
tibbiy xodim esida saqlashi va unga riova qilishi kerak.
Davolash-profilaktika m uassasalarining har bir ish jo y id a OITS 
virusini yuqishining oldini olishga qaratilgan shart-sharoit mavjud 
bo'lishi kerak. M uolaja va boshqa tibbiy ishlarni olib borishda o 'zi- 
ni-o'zi m uhofaza qilish chora-tadbirlariga rioy a qilish kerak.
Davolash-profilaktika m uassasalarida qon bilan ishlaganda 
avtom atik pipetka. rezina grushalarni q o 'llash kerak. Qon olishda 
qonni ignadan t o 'g 'rid a n t o 'g 'r i probirkaga olish man etiladi. Qon 
va boshqa biologik suyuqliklar quyilgan probirkalarni shtativlarga 
o'rnatilib, ularni bikslarga yoki konteynerga solingan holda trans- 
portirovkaga tayyorlash lozim.
Barcha tibbiy m uassasalarda markaziy sterilizatsiya shaxob- 
chalari bo'lishi shart va u jo vla rd a m axsus tayyorlangan x odim ­
lar ishlashi lozim. K o 'p m arotaba ishlatiladigan shpris va boshqa 
anjomlarni zararsizlantirish. sterilizatsiyadan avvalgi tozalash. ste- 
rillash O 'zb ekisto n Respublikasi Sog'liqni saqlash vazirligining
2008- yil 29- vanvardagi 600- sonli buy rug 'i bilan tasdiqlangan 
y o 'riq n o m a asosida o'tkaziladi.
220
www.ziyouz.com kutubxonasi



Download 8,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish