A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet286/420
Sana31.12.2021
Hajmi6,54 Mb.
#275149
1   ...   282   283   284   285   286   287   288   289   ...   420
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

sazovor shaharlari 
va osori-atiqalari,  xalqi,  pul  muomalasi,  undiriladigan 
so liq la r. 
sh u n in g d ek  
arab  tilining  joriy  qilinishi  haqida  ham  qimmatli 
m a ’lu m o tla m i 
uchratamiz.
“ K itob 
futuh al-buldon”ning qisqartirilgan tahriri yetib kelgan,  xolos. 
Arabcha 
m atni 
de 
Guye tarafidan  1866-yili  Leydenda chop etilgan.  Uning 
inglizchatarjim asi 
(taijimonlarXitti va  Murgotten) ham bor.  Balazuriyning 
ushbu  asarin in g 
to'liq  nusxasi  Yoqut  va  Ibn  al-Asir  asarlari  uchun 
m anbalardan 
biri 
bo'lib  xizmat  qilgan.
3 .3 .4 .  «Kitob  m asolik  ul-mamolik»
Ushbu  asar  muallifi  Ibn  Xurdadbeh  yoki  Abulqosim  Ubaydulloh 
Xurdadbeh (820 -  taxm. 913) asli eronlik bo'lib, u oliy martabali mansab­
dor xonadoniga  mansub  edi.  Otasi  IX  asr boshlarida  Tabariston  hokimi 
bo'lgan,  Daylam  viloyatini  bo'ysundirib,  xalifaning  diqqat-e’tiborini 
qozongan.  Ibn  Xurdadbeh  Bag'dodda  o'qigan  va  keng  m a’lumot  olgan. 
U  xalifa  Mo'tamid (870—892) davrida yuksak davlat  lavozimlarida turgan. 
dastlab  nadim,  so'ng  Eronning g'arbi-shim oliy tarafida joylashgan  Jibal 
viloyatida sohib barid va-l-xabar (pochta va razvedka boshlig'i) lavozimini 
egallagan.  Ibn  Xurdadbeh  turli  mavzuda  adab,  tarix,  geografiyaga  oid 
o'nga  yaqin  asar bitgan  bo'lib,  ulardan  eng  muhimi  “ Kitob  masolik  ul- 
mamolik”  (“Yo'llar va  mamlakatlar haqida  kitob”)  nomli  asari  bo'lib,  u 
846-yili  yozib  tamomlangan.
Asaming  qisqartirilgan  tahriri  bizgacha  yetib  kelgan  va  M.  de  Guye 
tarafidan  1889-yili  chop  qilingan.  Ruscha  tarjimasi  (tarjimon  Noila 
Velixanova)  1986-yili  Bokuda  chop  etilgan.
Kitobda  arab  xalifaligi  qo'l  ostidagi  mamlakatlar,  shahariar,  ularga 
boriladigan  yo'llar,  ular  orasidagi  masofa,  aholidan  undiriladigan  soliq 
ya jarimalaming  miqdori  haqida  qimmatli  m a’lumotlar  keltirilgan.
Ayniqsa, qadimiy So'g'd shaharlaridan  Kushoniya (Samarqand atrofida 
j?y*a sbg an ),  S a m arq a n d ,  U s tru s h a n a ,  S h a h ris to n   (U s tru s h a n a  
o 'n   ail ar'^ an) ’  qadimgi  Shosh,  Ispijob  (Sayram )  shaharlarida  aholi 
Ah aSI ,a  mu°malada  bo'lgan  pul  birligi,  Nuh  ibn  Asad  (vaf.  842)  va 
ahvor 
m
**1 
(819-846)  davrida  So'g'd  va  Farg'onaning  umumiy 
xalaJ-1  ^  OVaroiJnnabr  va  Farg'onada  IX  asrda  istiqomat  qilgan  lurkiy 
•Ir  aqidagi  ma’lumotlar  benihoya  qimmatlidir.
147



Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   282   283   284   285   286   287   288   289   ...   420




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish