A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a


«Tavorixi guzida, Nusratnoma»



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet212/245
Sana08.07.2022
Hajmi6,54 Mb.
#757234
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   245
Bog'liq
A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

6.3.1. «Tavorixi guzida, Nusratnoma»
“Tavorixi guzida, N usratn o m a” ( “ Saylanm a solnom alar, G ‘alabalar 
kitobi”) nom li tarixiy asar XVI asrda yaratilgan yozm a obidadir. Ushbu 
asar muallifm ing nom i ishonarli va q a t’iy aniqlanm agan. T adqiqotchilar 
o ra sid a bu x u su sd a tu r lic h a fik rla r m av ju d . S h a rq s h u n o s la rd a n
A .A .S e m e n o v , R .G .M u k m in o v a va V .P .Y u d in u s h b u k ito b n i 
Shayboniyxon to m o n id a n yoki uning faol ishtirokida yozilgan, deb 
hisoblaydilar.
U shbu asarni c h u q u r va atro flich a o 'rg an g an A .M .Ik rom o vn in g 
f ik r i c h a , “ T a v o r ix i g u z i d a , N u s r a t n o m a ” ij o d k o r i m a s h h u r
“ S hayboniynom a” dostonining muallifi M uham m ad Solihdir.
“Tavorixi guzida, N u sratn o m a” asari m uqaddim asida m uallif o'zini 
“Ojiz” , “G 'a rib ” , “ H okisor” deb ataydi. U M unke qoon nom iga yozilgan 
“Tavorixi jahonkushoy” , G 'o zo n x o n n in g qizi nom iga bitilgan “Tavorixi 
guzida” va M irzo U lug'bek nom idan yozilgan “ M untahab ut-tavorixi 
shohiy” nom li kitoblardan saylab tartib qilish haqida buyruq olganligi va 
unda Shayboniyxon tarixini ham q o'shib bir asar yaratganligi va unga 
“Tavorixi guzida, N u sra tn o m a ” deb ot qo'yganligini ochiq ay tad i1. 
Bundan m a ’lum bo'lishicha, asar Shayboniyxonning topshirig'i bilan 
saroyga yaqin turgan tarixchilam ing biri to m onidan yaratilgan.
Ushbu asar 1502-1505-yillar orasida yozilgan bo'lib, ikki mustaqil 
qism dan - “ Tavorixi guzida” va “ N u sra tn o m a”dan iborat. Birinchi 
q ism d a O 'g 'iz x o n va q ad im g i tu rk la r, C h in g iz x o n h a m d a uning 
M o'g'uliston, Dashti qipchoq, M ovarounnahr va E ronda hukm ronlik 
qilgan avlodi tarixi, ikkinchi qismda esa Shayboniyxon tavalludidan (1451) 
to uning M ovarounnahm i istilo qilishigacha (1500—1505) Dashti qipchoq 
ham da M ovarounnahm ing ijtimoiy-siyosiy ahvoli bayon qilingan.
“Tavorixi guzida, N usratnom a”ning ikkinchi qismi zo 'r ilmiy ahamiyatga 
ega. U nda S hayboniylar q o 'sh in in in g tuzilishi, uning etnik tarkibi, 
shuningdek, ko'chm anchilam ing Q orako'l, Hisor, C hag'oniyon, O 'ratepa 
ham da X o'jand viloyatlarida qilgan talon-tarojlari haqida m uhim va 
qimmatli m a’lum otlar bor. Asaming yana bir qim m atli tom oni shundaki
unda sodir bo'lgan voqealam ing vaqti aniq ko'rsatilgan. Bundan tashqari,
1 Таварихи ry iiia c. нусратнама. И сследование. критически й текст, 
а н н о т и р о в а н н о й
оглавление и табли ца сводных о гл а ш ен и й А .М .И крам ова. -Т аш кен т. 1977. стр. 18—19.
220


Shayboniyxon 
q o ‘shinlari tom onidan F arg'ona viloyatining bosib olinishi 
faqat 
“Tavorixi 
guzida, N usratnom a” asarida to 'g 'ri va to'liq yoritilgan.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   208   209   210   211   212   213   214   215   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish