A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

1.3. Qadimgi Yunon va Rim manbalari
O 'z b e k isto n n in g a n tik davrdagi tarix in i o 'rg an ish d a
q a d im g i
Yunoniston va Rim tarixchilari hamda geograf olimlarining asarlari 
m uhim
1 A hm cdov B.A. O 'z b ek isto n tarixi m anbalari. — T oshkent: 0 ‘qituvchi, 2001. 33_ 34
bctlar.
124

---

m an b a 
bo'lib xizmat qiladi. Quyida ulandan ayrimlari haqida ma’lumotlami 
Iceltiramiz.
1.3.1. Xeradot
X eradot 
(m iloddan awalgi 490-480-yillar o ‘rtasi-425-y.) - yirik 
aomusiy olim, tarix fanining “ota”si, asli Kichik Osiyoning Galikamas 
shahridan, 
455-447-yillari Yevropa, Osiyo va M isrbo'ylab sayohat qilgan.
Xeradot Ellada va Sharq mamlakatlari (Liviya, Misr, Assuriya, Vavilon, 
Eron va Skifiya)ning qadim zamonlardan to miloddan awalgi 479-yilgacha 
bo'lgan ijtimoiy-siyosiy hayotidan hikoya qiluvchi 9 kitobdan iborat 
“Tarix” nom li asari bilan shuhrat topgan. Bu asar um um iy tarix 
yo'nalishida yozilgan birinchi kitob hisoblanadi. Shu tufayli ham Xeradot, 
Sitseronning (miloddan awalgi 106-43-yy.) so'zlari bilan aytganda, tarix 
fanining “ota”si hisoblanadi.
Xeradot, garchi o'zi bayon etayotgan voqealar ustida chuqur mulohaza 
yuritmasa ham, ulami to 'g'ri bayon etishi, o'zga xalqlar va mamlakatlar 
tarixiga hurmat nuqtayi nazaridan qarashi bilan ba’zi tarixchilardan ajralib 
turadi.
Xeradotning asarida O 'zbekistonning qadim iy xalqlari bo'lm ish 
agrippiylar, issedonlar, massagetlar, daylar va saklar haqida, ulaming 
turmushi, urf-odatlari hamda qo'shni m am lakatlar bilan aloqalari haqida 
qimmatli ma’lumotlami uchratamiz.
“Tarix”ning Shteyn tarafidan tayyorlangan tanqidiy matni 1869-1871 - 
yillarda chop etilgan. Asar ingliz (Roulinson, London, 1856—1860) hamda 
rus (F.G. Mishchenko, Moskva, 1858—1860) tillariga taijima qilingan. 
1982-yilda asaming mamlakatimiz tarixiga oid qismlari zarur izohlar 
bilan A.I.Davatur, D.P.Kallistov hamda I.A.Shishova tomonidan yangidan 
nashr etilgan.