A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

1 .3 .6 .  Gay  Pliniy  Sckund
Gay  Pliniy  Sekund  (24—79)  —  rimlik  mashhur yozuvchi,  tarixshunos
о im va davlat arbobi,  79-yili mashhur Vezuviy vulqonining otilib chiqishi 
natyasida  yuz  bergan  umumxalq  fojiasi  vaqtida  halok  bo'lgan.
ay  P liniy   S e k u n d   —  se rm a h su l  o lim ,  20  k ito b d a n   iborat 
Ьа«еГГ”аП*аГП' П®  urushlari” ,  ikki jilddan  iborat  “ Pomponiy  Sekundning 
yoti  va 37 kitobdan iborat  “Oddiy tarix”  nomli asariar yozib qoldirgani
127

---

Pliniyninggermanlar tarafidan  Reyn va Dunay bo'ylari mamlakatlarining 
bosib olinishi tarixidan bahs yurituvchi  “Germ anlam ing urushlari”  nomli 
asari  bizning davrimizgacha yetib kelmagan,  lekin  u  Komeliy Tatsitning 
(taxminan 56-117) “ Solnomalar” (im perator Oktavian Avgust  vafotidan 
(milodning  14-yili)  Neronning  halok  bo'lishigacha  (milodning  68-yilj) 
bo'lib o'tgan voqealami o'z ichiga oladi) hamda “Germaniya” (unda german 
va boshqa qabilalaming tarixi bayon etilgan)  nomli asarlari uchun birinchi 
manba bo'lgan.
“ Pomponiyninghayoti”da  Pliniy sobiq boshlig'i  Pomponiy Sekundning 
h ayoti  va  faoliyati  haq id a  hikoya  q iladi.  Bu  asar  ham   bizning 
zamonamizgacha  yetib  kelmagan.
“Oddiy tarix”  Gay  Pliniy Sekundning shoh asari  hisoblanadi va unda 
antik  dunyo  tarixi,  iqtisodiy  ahvoli  hamda  madaniyati  bayon  etilgan. 
U nda  muallifning  o 'z   manbalariga  jiddiy  va  tanqidiy  munosabatda 
bo'lmaganligi, ayrim dalil va voqealami buzib ko'rsatilganligi sezilib turadi. 
Bu  kitob  antik  dunyo  tarixi  bo'yicha  keng  m a’lumot  beruvchi  qomusiy 
asar sifatida  e ’tiborga  sazovordir.
“Oddiy tarix”da O'zbekistonning ham  qadimiy tarixi,  unda yashagan 
xalqlar,  masalan, skiflar, Oks — Amudaryo, Yaksart  -  Sirdaryo va skifcha 
joy nomlari, tabiiy boyliklari, Antioxiya shahariarining barpo etilishi haqida 
qimmatli  m a’lumotlar bor.