А. Авлоний номидаги Халқ таълими ходимлари қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш Марказий институти Ж. Йўлдошев, Ф. Йўлдошева, Г. Йўлдошева

" Ақлий ҳужум" методи Янги ғояларни билдириш давом этаётган экан, муаммонинг я гона тўғри ечимини эълон қилишга шошилмаслик Ўқувчиларнинг ўзларини эркин х ис этишларига шароит яратиб бериш Ғояларни ёзиб бориш учун ёзув т ахтаси ёки варақларни тайёрлаб қўйиш М уаммо (ёки мавзуни)ни аниқлаш Машғулот жараёнида амал қ илиниш лозим бўлган шартларни белгилаш Билдирилаётган ғояларнинг уларнинг муаллифлари т омонидан асосланишига эришиш ва уларни ёзиб олиш Қ оғоз варақларни ғоя (ёки фикр)лар билан тўлдирилгандан сўнг уларни ёзув тахтасига осиб қўйиш Билдирилган фикрларни янги ғ оялар билан бойитиш асосида уларни қувватлаш Бошқалар томонидан билдирилган фикр (ғоя)лар у стидан кулиш, кинояли шарҳларнинг билдирилишига йўл қўймаслик Ўқувчиларнинг мустақил фикр юритишлари, шахсий фикрларини илгари суришлари учун қулай муҳит яратилади Ғояларнинг турлича ва куп миқдорда бўлишига аҳамият к,аратилади Бошқалар томонидан билдирилаётган фикрларни ёдда сакдаш, уларга таянган ҳолда янги фикрларни билдириш, билдирилган фикрлар асосида муайян хулосаларга келиш каби ҳаракатларнинг ўқувчилар томонидан содир этилишига эришилади Ўқувчи томонидан билдирилаётган ҳар қандай ғоя баҳоланмайди

1-шакл. "Ақлий ҳужум" методининг асосии қоидалари.
"Ақлий ҳужум" методини ўтказилиш технологиясини қуйидагича тушунтирса бўлади.
"Ақлий ҳужум" методини ўтказувчи киши маълум муаммони илгари суради ва иштирокчилардан бу муаммони ҳал қилиш бўйича қандай мулоҳазалари борлигини сўрайди ҳамда улардан кенг кутилмаган фикрларни ҳам илгари суришларини сўрайди. Методни ўтказувчи киши барча фикрларни ёзиб боради. Шу ўринда айтилаётган фикрларга нисбатан танқидий муносабат билдирмайди ва фикрлар охиригача, сўнгиси айтилганигача ёзиб борилаверади.
"Ақлий ҳужум" методини ўтказишдан кўзланган мақсадлар қуйидагилар:

• 
  муаммони ҳал қилиш учун ғояларни чиқариш;
  
• 
  ғояларни уларнинг аҳамиятлигига қараб тартиблаш;
  
• 
  фаол фикрлаш малакасини шакллантириш;
  
• 
  кутилмаган ғояларнинг пайдо бўлиш жараёнини намойиш қилиш;
  
• 
  топилган ғоялардан фойдаланиш кўникмасини шакллантириш;
  

Ижод психологиясида таъкидланадики, ғояларни ишлаб чиқиш жараёнида танқидий фикрлар бу жараённи секинлаштиради. Ҳатто энг кучли ғоялар генератори ҳам танқидчиларга қаршилик кўрсатишга ожизлик қилиши мумкин.
Шунинг учун ҳам "Ақлий ҳужум"да қуйидаги қоидаларга амал қилинади:

1. 
   Ғояларнинг илгари сурилиши босқичида танқид (ҳатто хазил) мутлақо тақиқланади.
   

1. 
   Оригинал, ҳатто фантастик ғоялар рағбатлантирилади.
   

2. 
   Барча ғоялар ёзиб борилади ёки аудио ёки видеоплёнкада қайд қилинади.
   

2. 
   Агар маъқул топишса муаллифнинг ўзи ҳам ёзиб бориши мумкин.
   

3. 
   "Ақлий ҳужум" методи қатнашчилари ҳаммаси бир-бири билан юридик ва админстратив (маъмурий) жиҳатдан мутлақо боғлиқ бўлмаслиги зарур.
   
4. 
   Таҳлилчилар гуруҳи нисбатан самарали ғояларни таҳлил қилади, синтез қилади, баҳолайди ва танлайди.
   

"Ақлий ҳужум" методи беш босқичдан иборат бўлиб, қуйида уларнинг ҳар бирига алоҳида-алоҳида тўхталиб ўтамиз.