A. A. Yusupxodjayev,B. T. Berdiyarov

kirish 
chiqish 
Koks yonishi 75 Texnologik gazlar 40-45 
Tabiiy gaz yonishi 4 Klinker 11-15 
Ekzotermik reaksiyalar 21 Endotermik reaksiyalar va 
shixtani isitilishi 12-15
SHixtani namligi bug‘lanishi 10-12 
Kladka orqali isrofgarchilik 10-15 
Pechga yuklanadigan materiallarni kattaligi 5-10 mm bo‘lishi kerak. 
Koksni shixtadagi miqdori qayta ishlanadigan moddani og‘irligini 35-45 % 
tashkil qiladi. 
Pechda shixta barabanni 1 ayl/min tezligida aylanishida aralashtiriladi va 
bosh qismidan pastga qarab siljayadi. Odatda shixta pech xajmini 15-20 % 
egallaydi. 
Kuydirishda ajralib chiqadigan gazlar sovutiladi va changdan tozalaniladi. 
Katta o‘lchamli changni shixtani mexanik ajralib chiqqan bo‘ladi va changni 
umumiy qismidan 5-6 % tashkil qiladi. Bu chang ushlanib yangitdan vels pechda 
yuklanadi. Mayda vozgonlarda 60-70 % rux bor. Ular filtrlarda ushlanib mustaqil 
qayta ishlanadi. Ruxni vozgonga ajralib o‘tishi 90-93 % tashkil qiladi, 
qo‘rg‘oshinesa – 90 %. 
Pechning nisbatlik ishlab chiqish unumdorligi bir sutkada 1 m ishchi 
xajmdan taxminan 1 t shixtani tashkil qiladi. 

---

177 
Klinkerni taxminiy tarkibi, %: 0,9-6 Cu; 0,7-2 Zn; 0,5-1,5 Pb; 2—4- Fe; 
15-20 C; 2-20 g/t Au; 50-200 g/t Ag. 
 
Nazorat savollari 
1. Rux keklarini pirometallurgik usulda qayta ishlash prinsipi? 
2.
Rux keklarini taxminiy tarkibi keltiring? 
3.
Koksni shixtadagi miqdori qancha? 
4
.
Velsevlash yoki vels – jarayon tasnifi?
 
 
3.10.
 
Rux keklarini gidrometallurgik usulda qayta ishlash 
Rux kekini gidrometallurgik usuli bilan qayta ishlash rux ferritini sulfat 
kislotasida eritishga asoslangan. Bunda rux va temir eriydigan sulfat holatiga 
o‘tkaziladi. Keyinchalik temir eritmadan harxil qiyin eriydigan birikmalar shaklda 
(gidrooksid, getit, yarozit) cho‘ktiriladi. Rux ferriti yuqori konsentratsiyali sulfat 
kislotasida baland haroratlarda eriydi. 
Ruxkekinigidrometallurgikqaytaishlashhozirgipaytdakengtarkalayotganjara
yondir. Ko‘pixtirokilinganusullardanfaqatgetitvayarozitjarayonlarqo‘llanayotir.