A. A. Yusupxodjayev,B. T. Berdiyarov

1.12-rasm. Kislorodli-mash’alli eritish pechi (KMEP). 
Faqat texnologik kislorodning ishlatilishi oqova gaz tarkibining 80% gacha 
ortib borishiga olib keladi. Shuning uchun ham barcha oqova texnologik gazlar 
sovutilib, elektr suzgichlarda changdan tozalanib, sulfat kislotasi olish sexiga 
jo‘natiladi.

Kislorodli-mash’alli eritish pechi alohida eritish dastgohi sifatida ishlay 
olmaydi. Uni alohida kompleks deb atash mumkin. Shuning uchun ham kislorodli-
mash’alli eritish majmui (kompleksi)ni alohida o‘rganish o‘rinlidir. Quyidagi 
metallurgikjarayonning aynan metallurgik hisobi ham KME pechining ashyo 
tengligidan batafsil boshlanadi. Mash’alda hosil bo‘lgan magnetitning qaytarilish 
reaksiyasi:
3(Fe
3
O
4
)+[FeS]→10(FeO)+SO
2
(1.59) 
Misning okidlanishi:
(Cu
2
S)+2[Cu
2
O]→6[Su]+SO
2
(1.60) 
(Cu
2
O)+[FeS]→[Cu
2
S]+(FeO) (1.61) 
Jarayonning tugashi toshqol hosil bo‘lish reaksiyasi bilan yakunlanadi. 
FeO(Fe
3
O
4
)+SiO
2
(CaO)→FeO(Fe
3
O
4
) ∙ SiO
2
(CaO) (1.62) 
Hosil bo‘lgan toshqol tarkibida 0,7 – 0,9% mis, 32–36% SiO, 27–35 % 
FeO va boshqa oksidlardan iborat suyuq eritma 3.5-rasmda ko‘rsatilgan tuynuk 
orqali pechning orqa, ya’ni dum tomonidan suyuq holda to‘kiladi. 
 

---

89 
 
 
1.13-rasm. Kislorodli-mash’alli eritish pechidan tayyor bo‘lgan
suyuq toshqol 1250–1275
0
C ostida tashlanma joyga jo‘natish uchun 
temiryo‘l iziga o‘rnatilgan maxsus cho‘michga quyilmoqda. 
 
Nazorat savollari