A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

Bayroq registri.

F bayroq registri shartli bir razryadli belgi-maska yoki bayroqlardan tashkil topgan, SHK da dasturlarni о‘tishini boshqaruvchi; bayroqlar bir biriga bog‘liq bо‘lmagan holda ishlaydilar va ular faqat qulaylik tufayli bitta registrga joylashtirilgan. Barchasi bо‘lib registrda 9 ta bayroq mavjud: ulardan oltitasi statusli (holat), kompyuterda bajarilgan amallar natijasini aks ettiradi (ularning qiymatlari masalan, boshqarishni shartli uzatish buyrug‘ini bajarishda – dasturni shoxlanish buyrug‘ida ishlatiladi), qolgan uchta boshqasi esa – boshqaruvchi, bevosita bajarilish ish tartibini aniqlaydi.

Holat (status) bayrog‘i:

• 
  CF (Carry Flag) – о‘tish bayrog‘i. Arifmetik amallarda va ba’zi surish amallarida va siklik surishda katta razryaddan “о‘tishlar” (0 yoki 1) qiymatlarini saqlaydi;
  
• 
  PF (Parity Flag) – juftlik bayrog‘i. Axborotlar ustidagi amallar natijasining kichik sakkizta bitini tekshiradi. Birlik bitlarning toq soni bu bayroqni 0 ga о‘rnatilishiga olib keladi, juft soni esa 1 о‘rnatilishiga olib keladi;
  
• 
  AF (Auxiliary Carry Flag) – ikkilik-о‘nlik arifmetikada mantiqiy о‘tish bayrog‘i. Agarda arifmetik amal о‘tishga olib kelsa yoki bir baytli operandani о‘ngdan tо‘rtinchi bitni almashtirishga olib kelsa, qо‘shimcha о‘tish bayrog‘i 1 ga о‘rnatiladi. Bu bayroq ikkilik-о‘nlik kodlar va ASCII kodlar ustidagi arifmetik amallarda ishlatiladi;
  
• 
  ZF (Zero Flag) – nol bayrog‘i. 1 о‘rnatiladi, agar amal natijasi nolga teng bо‘lsa; agarda natija nolga teng bо‘lmasa ZF nol holatga о‘tadi;
  
• 
  SF (Sign Flag) – ishora bayrog‘i. Arifmetik amallardan sо‘ng natijaning ishorasiga qarab о‘rnatiladi: musbat natija bayroqni 0 ga о‘rnatadi, manfiy natija esa 1 ga о‘rnatadi;
  
• 
  OF (Overflow Flag) – tо‘lish bayrog‘i. Arifmetik tо‘lish bо‘lganda 1 ga о‘rnatiladi: agarda ishorali arifmetik amallarni bajarilganda, bо‘lish natijasida hosil bо‘lgan son juda katta bо‘lsa va natija registrni tо‘lib о‘tish yuzaga kelsa ishora razryadida 1 bо‘ladi.
  

Boshqarish bayroqlari:

• 
  TF (Trap Flag ) – tizimli uzilish bayrog‘i. Bu bayroqning birlik holati protsessor dasturlarni qadamlab bajarish ish tartibiga о‘tkazishda (trassalash ish tartibi) ishlatiladi;
  
• 
  IF (Interrupt Flag) – uzilishlar bayrog‘i. Bu bayroqning nolli holatida uzilishlar taqiqlanadi, birlik holatida esa ruxsat beriladi;
  
• 
  DF (Direction Flag) – yо‘nalish bayrog‘i. Qatorli amallarda axborotlarga ishlov berish yо‘nalishini berish uchun ishlatiladi. Bayroqning nolli holatida SI va DI registrlar qiymatini buyruq birga oshiradi, bu bilan qatorni “chapdan о‘ngga” ishlov berishini belgilaydi; birlik bо‘lganda esa – “о‘ngdan chapga”.