A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

5.13-rasm. Windows NT amaliyot tizimi protokollari bilan OSI modeli bosqichlarini solishtirish



5.14-rasm. Net Ware amaliyot tizimi protokollari bilan OSI modeli bosqichini solishtirish


5.15-rasm. Internet tarmoq protokollari bilan OSI modeli bosqichlarini solishtirish.
Endi kо‘p tarqalgan ba’zi protokollar haqida tо‘xtalib о‘tamiz.

• 
  Mantiqiy ulanishsiz muloqot usuli (Metod deytogramm, deytogramm usuli) – qadimgi va sodda usul, unda har bir paket mustaqil obyekt sifatida qaraladi (5.16-rasm). Paket mantiqiy kanal о‘rnatilmasidan uzatiladi, ya’ni qabul qiluvchi qurilmasini axborot qabul qilishga tayyorligni aniqlovchi xizmatchi paket jо‘natilmasdan va shuningdek mantiqiy kanalni yо‘q qilmasdan, ya’ni uzatish tugagani haqida xabar beruvchi paketsiz. Paket qabul qiluvchiga yetib bordimi yoki yо‘qmi nomaʻlum (paket olinganligi haqidagi xabar yuqoriroq bosqichga qoldiriladi). Deytagramma usuli qurilmalarga qо‘yiladigan talablarni oshiradi (chunki qabul qiluvchi qurilma har doim paketni qabul qilishga tayyor bо‘lishi kerak). Usulning afzalliga shundaki, uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilmalar bir-biriga bog‘lanmagan holda ishlaydilar, paketlar bufer xotira qurilmasiga tо‘planib sо‘ng birdaniga uzatilishi mumkin, hamma abonentlarga paketni bir vaqtning о‘zida manzillash mumkinligida. Usulning kamchiligi – paketning yо‘qolish ehtimoli borligida, shuningdek qabul qiluvchi qurilma yо‘q bо‘lsa yoki tayyor bо‘lmagan holda tarmoq befoyda paketlar bilan band bо‘lish ehtimoli mavjud.