A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

CRC Xmodem. CRC Xmodem (xatolikni takroriyligini tekshirish) protokoli xatoliklardan qattiq himoyalangan. Xmodem CRC – xatoliklarni kodini takroriy tekshiradi, bunda 8-bitli tekshuruv kodi 16-bitli kod bilan almashtiriladi. Natijada protokol 99,99% xato paketlarni topib olishni kafolatlaydi. Xmodem CRC protokolida 700 milliardlik paketlardan faqat bitta xato paket to‘g‘ri CRC kodiga ega bo‘lish ehtimoli mavjud. Xmodem CRC protokoli ma’lumotlarni 128 baytli paketlarda ham uzatadi.

1K Xmodem. Ushbu protokolda ma’lumot nuzatish vaqtida xatolikka yo‘l qo‘ymasa, 1K Xmodem protokoli paket hajmini 128 dan 1024 baytgacha oshiradi. Xatolar soni oshgani sayin, xatoga yul quymaslik uchun paketlar hajmi kamayadi. Paket uzunligi bu o‘zgarish orqali fayl uzatish tezligini oshirish imkonini beradi. 1K Xmodem protokolining qolgan qismi Xmodem CRC protokoli bilan mos keladi.

Ymodem. Ymodem protokoli 1984-1985-yillarda Chuck Forsberg tomonidan ishlab chiqilgan. Ymodem protokoli 1K Xmodem protokoliga o‘xshaydi, biroq uning farqlari bor: Ymodem protokoli bir martalik bir nechta fayllarni uzatishi yoki qabul qilishi mumkin.

Ymodem - Ymodem G protokolining modifikatsiyasi mavjud. Ymodem G protokoli apparat darajasida xatolarni avtomatik ravishda tuzatuvchi modemlardan foydalanish uchun mo‘ljallangan. Masalan, MNP apparatni amalga oshiruvchi MNP modemlari. Ushbu protokol xatolarni himoyalashni osonlashtiradi, chunki modem o‘zi bajaradi. Modemingiz apparat xatolarini tuzatishni amalga oshirmasa, bu protokoli ishlatmang.

Zmodem. Zmodem Windowsdan foydalanadigan juda tez ma’lumotlar uzatish protokoli. Zmodem ma’lumotlar oynasida bir nechta qismlar to‘plamlarida ma’lumotlarni uzatadi. Shu bilan birga, ma’lumotlarni qabul qiladigan kompyuter, tasdiqlash signalini yoki noto‘g‘ri paketni chaqirish uchun signalni uzatmaydi, shuning uchun u barcha oynalarni paketga tushiradi.

Zmodem protokoli va 1K Xmodem protokoli, chiziq sifatiga qarab, paketning (blok) uzunligini 64 dan 1024 baytgacha o‘zgartirishi mumkin.

Kermit. Kermit protokoli – standart va Super Kermitning ikkita keng tarqalgan turi mavjud. Ushbu protokol 1981-yilda Kolumbiya Universitetida turli xil kompyuterlar, shu jumladan katta kompyuterlar, mini-kompyuterlar va shaxsiy kompyuterlar o‘rtasidagi muloqot uchun ishlab chiqilgan. Xmodem va Ymodem protokollaridan farqli o‘laroq, ma’lumotni uzatish uchun maksimal hajmi 94 bayt bo‘lgan o‘zgarmaydigan uzunlikdagi paketlardan foydalaniladi.

Ymodem kabi, Kermit protokoli bir seansda bir nechta fayllarni uzatishi yoki qabul qilishi mumkin.

Super Kermit protokoli Telenet yoki Tymnet kabi tarmoqlarda foydalanish uchun mo‘ljallangan. Ushbu tarmoqlarda ma’lumotlar uzatishni kechiktirish juda katta. Shunday qilib har bir paket uchun tasdiqni kutsangiz, u valyutaning keskin pasayishiga olib kelishi mumkin. Super Kermit protokolida bu muammoni quyidagicha hal etadi. Ko‘p paketlar bir vaqtning o‘zida (bir oynada) uzatiladi. Xatolikni boshqarish bo‘yicha barcha xatti-harakatlar saqlanib qoladi, faqat ma’lumotni qabul qiladigan kompyuter tasdiqlash signalini yoki noto‘g‘ri paketni qayta-qayta so‘rash uchun uzatmaydi.