A. A. Q od irov t ib b iy o t



Download 17,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/99
Sana28.06.2022
Hajmi17,84 Mb.
#712517
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   99
Bog'liq
2021-02-22603383da9fe88256 Tibbiyot tarixi (Qodirov A.) - 2005 y.

AM BRUAZ PARE
A m bruaz Pare 1509-yilda Fransiyada tug‘ilgan. U dastlab o ‘sha vaqtdagi 
oddiy sartarosh-jarrohlardan biri sifatida ish boshlagan. Biror tibbiy o ‘quv 
yurtini tug atm ag an edi. L ekin, z o ‘r idrokli b o ‘lgan A m b ru az jarro h iy
operatsiyalarni m ohirlik bilan am alga oshirardi. U vaqtda jarro h la r asosan 
ja ro h a tla rn i yuvib, to zalab b o g ‘lash, q o n o q ish in i t o ‘x tatish , o g 'riq
tish n i olib tash lash kabi "k ich ik jarro h iy a " b ila n sh u g ‘u lla n a rd ila r. 
A m bruaz b u ishlarni ju d a m o h irlik bilan bajarib, atro fdag ilarni qoyil
119


qoldirardi. Lekin, u n d a tibbiy bilim y o ‘q edi. H aqiqiy m utaxassis b o ‘lish 
u ch u n esa tibbiy bilimga ega b o ‘lish kerak edi. Xususan, odam anatom iyasi 
va flziologiyasi b ila n tan ish b o 'lish z a ru r edi. S hu m aq sad d a A m bruaz 
P are Parijdagi tibbiy m aktabga o 'q ish g a kirdi. Bu yerda u k o 'p ro q o d am
a n a to m iy a s in i o ‘rg a n is h b ila n s h u g 'u lla n d i. 1 5 3 3 -y ild a o ‘q is h n i 
m uvaffaqiyatli tu g atib , Parijdagi m a sh h u r "H o tel D ie" kasalxonasida 
ja rro h y ordam chisi b o ‘lib ishladi. 1536— 1539-yillarda harbiy gospitalda 
xizm at qildi. Bu y erda A m b ruaz P are ilm iy ish b ilan h a m sh u g 'u llan d i.
X u su san, u o ‘q tegib ja ro h a tla n g a n b e m o rla rn i davolash u su llarin i 
takom illashtirish ishini o ‘rgandi. S o‘ng o 'z in in g bu sohadagi tajribalarini 
u m u m la sh tirib , b ir asar yozdi. S h u nday qilib, A m bruaz P are oddiy 
sartarosh-jarrohlikdan hakim -jarroh darajasiga yetdi. Biz yuqorida ko'rsatib 
o ‘tg an im iz d ek , u vaq td a ja rro h lik kasb em as, balki oddiy h u n a r edi. 
A m b ru az P are ja rro h lik n i m uayyan bilim bilan b og ‘liq b o 'lg a n kasb 
darajasiga k o ‘tardi. U jarrohiya sohasida k o ‘p kashfiyotlar qildi. X ususan, 
o p e ra tsiy a v a q tid a q o n o q a y o tg a n to m ir n i b o g ‘lab q o ‘y ish , k u ch li 
ja ro h a tla n g a n q o ‘l yoki oyoqni kesib, u n in g o ‘rniga o rto p ed ik m oslam a 
o ‘rn a tish va h.k. A m bruaz P are y ana b ir ju d a m u h im kashfiyot qildi. 
0 ‘sha vaqtda o ‘q tekkan jo y (jarohat) zaharlangan deb hisoblanardi va bu 
joyga qizdirilgan m oy quyilardi. A m bruaz P are bu usul ta m o m ila zararli 
ek a n in i isbot qildi.
Jarohatga qizib turgan m oy quyilganda, bu yerda o ‘qning zararli ta ’siriga 
yana kuyish h am q o ‘shilardi. B uni o ‘z k o ‘zi bilan k o ‘rgan A m bruaz Pare 
bu u su ld an ta m o m a n voz kechdi. U ja ro h a tla n g a n joyga quyish u c h u n
d o ri to p ilm ag a n d a un i to za m ato (b in t) b ilan b o g 'lab q o ‘yish yetarli 
ekan in i k o ‘rsatdi.
A m bruaz Pare ayniqsa harbiy jarrohiya sohasida k o ‘p yangiliklar kiritdi. 
O lim 1590-yilda 81 yoshida vafot etdi.

Download 17,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish